Trong thời gian tới, cùng với quá trình hội nhập, DN sẽ phát triển theo xu hướng mới nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh. Điều này dự báo sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới lực lượng lao động, đòi hỏi lực lượng này cần có những thay đổi để thích ứng. 

Kịch bản nào cho tăng trưởng doanh nghiệp?

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Phúc, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, trong giai đoạn 2000 - 2016, số lượng DN hoạt động hàng năm liên tục gia tăng. Tính bình quân trong toàn giai đoạn, tốc độ gia tăng DN hoạt động là 16,13%. Trong đó, giai đoạn 2007 - 2010 có tốc độ gia tăng cao nhất  là 22,67%/năm; giai đoạn 2011 - 2013 nền kinh tế gặp khó khăn nên tốc độ tăng DN có giảm sút nhưng vẫn đạt 7,2%/năm; từ 2014 - 2016, tốc độ này là 8,58%/năm.

Về cơ cấu DN, từ năm 2000 - 2014, tỷ trọng hoạt động của các DN nhà nước giảm mạnh từ 13,62% xuống còn 0,75%, trong khi tỷ trọng của các DN ngoài nhà nước tăng từ 82,77% lên 96,5%. Các số liệu thống kê và báo cáo tổng hợp về tình hình của các DN cho thấy, mỗi loại hình DN đều có những vấn đề, khó khăn riêng của mình.

PGS.TS Nguyễn Văn Phúc nhận định, trong hơn 10 năm tới, sự phát triển của DN sẽ chịu sự tác động mạnh mẽ bởi 4 nhân tố gồm: quy mô và tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế; mức độ và phạm vi hoàn thiện môi trường kinh doanh, đặc biệt là môi trường thể chế; xu hướng toàn cầu hóa gia tăng và sự hội nhập ngày càng sâu rộng của nền kinh tế; phạm vi và tốc độ tiến bộ khoa học - công nghệ của Việt Nam.

Trước sự tác động của 4 nhân tố nêu trên, có 3 kịch bản tăng trưởng cho DN Việt Nam giai đoạn 2017 - 2030 đã được nêu ra. Kịch bản 1 là, nếu nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng ổn định với tốc độ dao động xung quanh mức tăng trưởng bình quân từ đầu thập kỷ tới nay; các chính sách phát triển được cải thiện nhất định ở từng mặt, thì số lượng các DN sẽ tiếp tục tăng với tốc độ bình quân của giai đoạn 2010 - 2016.

Kịch bản 2, nếu nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ bình quân dao động quanh mức tăng trưởng trong thời gian qua; các cân đối vĩ mô được duy trì hợp lý; cải cách thể chế, hoàn thiện môi trường kinh doanh được thực hiện tích cực…, thì mỗi năm số lượng DN có thể tăng với tốc độ bằng tốc độ tăng bình quân hàng năm của 2 năm trước đó.

Kịch bản 3 là kịch bản dung hòa các điều kiện của 2 kịch bản trên. Khi đó, số lượng DN Việt Nam có thể tăng đều đặn hàng năm với tốc độ tăng bình quân hàng năm trong 3 năm trước đó. 

Lao động mất việc vì robot