Lãi suất cho vay vốn bằng ngoại tệ của các ngân hàng (NH) thấp hơn rất nhiều so với lãi suất cho vay bằng VNĐ nên đang hấp dẫn doanh nghiệp (DN). Thế nhưng, thị trường tiền tệ, hàng hóa còn ẩn chứa nhiều yếu tố khó lường, đòi hỏi DN phải tính toán kỹ lưỡng.

Cho vay cần đúng mục đích

Khách hàng giao dịch USD tại Eximbank. Ảnh: Hồng Thúy

DN phải chứng minh với NH khả năng trả nợ từ nguồn thu xuất khẩu hoặc hợp đồng mua ngoại tệ từ nhiều NH khác. Do đó, áp lực tăng trưởng tín dụng bằng ngoại tệ sẽ không nóng như nhiều năm trước (tăng trưởng tín dụng ngoại tệ năm 2010: 48,4%, năm 2011: 18,7%), góp phần làm hạ áp lực lên tỉ giá hối đoái. 

Điều khiến nhiều người quan ngại là DN vừa xuất khẩu đồng thời vừa nhập khẩu hàng hóa vay USD của NH rồi được phép bán lại số ngoại tệ đã vay để mua nguyên liệu sản xuất trong nước có thể làm cho thị trường ngoại tệ méo mó, ảnh hưởng không tốt đến tỉ giá khiến các DN khác không yên tâm khi vay vốn bằng USD. Tuy nhiên, các chuyên gia tài chính cho rằng DN vừa xuất khẩu vừa nhập khẩu đã có nguồn thu USD nên cung cầu USD vẫn cân bằng. Vấn đề đáng quan tâm là NH cần cho vay đúng đối tượng và DN sử dụng vốn đúng mục đích.  

Thị trường biến động khó lường

Mặc dù thời điểm này nhu cầu vay vốn bằng ngoại tệ chưa cao nhưng cuối quý I hằng năm, hoạt động xuất nhập khẩu sẽ sôi động. Để đáp ứng nhu cầu vay vốn, ngoài số ngoại tệ huy động trong nước, một số NH đã tăng thêm nguồn vốn qua việc vay tiền từ nước ngoài. NH Đầu tư và Phát triển Việt Nam vay của Ngân hàng Phát triển Trung Quốc 200 triệu USD; NH Kỹ thương Việt Nam cũng vay 20 triệu USD từ Công ty Tài chính Quốc tế (IFC – thành viên của nhóm NH Thế giới) nhằm tài trợ vốn cho các DN sản xuất và kinh doanh nông sản, DN vừa và nhỏ…

Tuy vậy, một số chuyên gia tài chính khuyến cáo: Thị trường hàng hóa trong và ngoài nước hiện đang diễn biến phức tạp, tác động nhất định đến hoạt động xuất nhập khẩu của các DN Việt Nam. Điển hình như thời gian gần đây, Ấn Độ, Pakistan xuất khẩu gạo với giá thấp hơn các quốc gia khác khoảng 100 USD/tấn, lập tức các DN xuất khẩu gạo của Việt Nam đối mặt với khó khăn.

Theo ông Đỗ Minh Toàn, Phó Tổng Giám đốc Thường trực NH Á Châu, hiện nay giá nguyên liệu sản xuất trong nước khá cao, đặc biệt là các mặt hàng nông - thủy sản, có thể tác động không tốt đến sức cạnh tranh của các DN khi xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Vì thế, DN  cần cân nhắc khi vay vốn bằng USD, bởi nếu sức mua yếu, DN sẽ không cân bằng được thu chi.

Trong khi đó, lãnh đạo NH Xuất Nhập khẩu Việt Nam khuyến nghị DN cần quan tâm đến các yếu tố kinh tế vĩ mô, nhất là lạm phát. Bởi khi lạm phát giảm, nguồn vốn nước ngoài sẽ vào Việt Nam nhiều hơn, tạo ra thặng dư ngoại tệ, tỉ giá sẽ ổn định. Còn nếu lãi suất VNĐ trong thời gian tới giảm sâu, chênh lệch giữa lãi suất USD và VNĐ không quá lớn thì DN nên chuyển dần qua vay vốn bằng VNĐ để tránh những cú sốc về tỉ giá từ bên ngoài Việt Nam (nếu có).