Canada và Mexico sẽ được miễn thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, nhưng không có gì bảo đảm là sẽ được miễn vĩnh viễn.

Khoảng sau 3:30 chiều thứ Năm 8/3, tổng thống Mỹ Donald Trump ký hai tuyên bố nhắm tới thép và nhôm nhập khẩu, hai kim loại mà nền kinh tế Mỹ dùng nhiều hơn sản xuất.

Trump nói, “Những hành động mà chúng ta thực hiện hôm nay không phải là chuyện lựa chọn, mà là điều cần thiết cho an ninh quốc gia của chúng ta.”

Một sắc lệnh đánh thuế 25% đối với thép nhập khẩu, còn sắc lệnh kia đánh thuế 10% đối với nhôm.

“Họ khiến các nhà máy của chúng ta đóng cửa,” Trump nói, đề cập tới những công ty sản xuất kim loại nước ngoài bán sản phẩm ở Mỹ.

Trump lần đầu tiên đưa ra đề xuất này hồi tuần trước, và đề xuất đánh thuế này đã dấy lên nhiều ý kiến phản đối cho rằng các động thái này sẽ gây ra chiến tranh thương mại với những đòn trả đũa từ các đối tác thương mại của Mỹ. Phản đối đáng chú ý nhất là từ Canada, nước cung cấp hơn 1/6 tổng số thép mà Mỹ dùng và hơn 40% lượng nhôm sử dụng ở Mỹ.

Nhưng các loại thuế nhập khẩu này (được ban hành theo phần 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại 1962 ít được sử dụng) sẽ miễn cho thép và nhôm từ Canada và Mexico với lý do an ninh quốc gia — ít nhất là ban đầu.

Việc miễn trừ thép và nhôm Canada và Mexico sẽ giúp các nhà đàm phán thương mại Mỹ có thể “tiếp tục thảo luận” (theo lời của một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ) về nhiều vấn đề liên quan tới ba nước. Tuy không nói rõ, đây là một ám chỉ tới các cuộc tái đàm phán NAFTA, hiện đang ở vòng thứ tám, khi ba nước muốn cập nhật hiệp định thương mại tự do cũ đã có hơn hai thập niên.

Tại lễ ký các sắc lệnh đánh thuế nhập khẩu, tổng thống Trump thẳng thừng hơn: “Chúng ta sẽ hoãn thuế nhập khẩu với hai nước này để xem liệu chúng ta có đạt thỏa thuận về NAFTA.”

Như vậy có khả năng là nếu Mỹ không đạt được những nhượng bộ theo ý muốn của mình từ các cuộc tái đàm phán NAFTA, các hãng sản xuất kim loại Canada có thể sớm bị đánh thuế nhập khẩu như các nước khác.

Năm ngoái kim ngạch xuất khẩu thép và nhôm của Canada sang Mỹ đạt tổng cộng 15 tỷ đô-la. Vì vậy nếu bị đánh thuế nhập khẩu thì Canada sẽ bị ảnh hưởng nặng, và có thể nghĩ tới chuyện đánh thuế trả đũa đối với một số hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào Canada.

Tại lễ ký sắc lệnh, Trump nói, “Các ngành công nghiệp của chúng ta trong bao năm qua đã bị các tập quán thương mại nước ngoài không công bằng nhắm tới. Và điều đó sẽ chấm dứt.”

Sau khi các sắc lệnh được ký, các loại thuế nhập khẩu mới sẽ có hiệu lực sau 15 ngày, vào ngày thứ Sáu, 23/3/2018. Theo luật Mỹ, thuế nhập khẩu được ban hành theo phần 232 theo định nghĩa chỉ có tính tạm thời — chỉ có Quốc hội Mỹ mới có quyền hạn ban hành thuế nhập khẩu lâu dài.

Nhưng hôm thứ Năm 8/3, Tòa Bạch Ốc không cho biết cụ thể các loại thuế nhập khẩu này có thể có hiệu lực trong bao lâu.

Tuy nhiên, tổng thống Trump có nói rằng chính quyền Mỹ để ngỏ khả năng miễn trừ tương tự cho các nước khác với lý do an ninh quốc gia, như tạm thời miễn cho Canada.

Giới chỉ trích nói rằng các loại thuế này sẽ gây tác hại lớn về cả số việc làm trong các ngành ở Mỹ phụ thuộc vào thép lẫn giá tiêu dùng.

Nhưng một quan chức chính quyền Mỹ bác bỏ các hai quan ngại đó, nói rằng tác động của thuế nhôm sẽ tăng thêm từ 1.5 tới 2 xu cho giá của một lô 6 lon bia. Quan chức đó lấy ví dụ một máy bay phản lực Boeing 777, với giá 330 triệu dô-la Mỹ mỗi chiếc. Các loại thuế nhập khẩu mới sẽ tăng thêm khoảng $25,000 cho giá của một chiếc máy bay đó — tức chưa tới một 1/1000 của một phần trăm.

Phát biểu vào đầu ngày thứ Năm 8/3, chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan nói rằng Mỹ nên có những hành động “nhanh chóng, dứt khoát” chống lại việc Trung Quốc phá giá thép và nhôm, thay vì kế hoạch đánh thuế nhập khẩu của Trump.

Nói chuyện với nhân viên của Home Depot ở Atlanta, ông Ryan nói: “Tôi không phải là người hâm mộ các loại thuế nhập khẩu tổng quát, áp dụng chung cho mọi đối tượng, vì tôi nghĩ rằng sẽ có nhiều hậu quả ngoài dự kiến. Sẽ có nhiều thiệt hại ngoài dự kiến.”

Nguồn tin: Thời mới