Kết quả thẩm tra các doanh nghiệp do Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng thá»±c hiện cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất phôi thép trong nÆ°á»›c đều chịu thiệt hại nghiêm trọng từ việc giá bán phôi thép Trung Quốc sụt giảm nhanh chóng trong thời gian gần Ä‘ây, đặc biệt trong năm 2015 (giảm 27%).

Giá thép Trung Quốc làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh nghiệp

Ngày 15 tháng 12 năm 2015, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng nhận được hồ sÆ¡ yêu cầu áp dụng biện pháp tá»± vệ đối vá»›i mặt hàng phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam của nhóm 4 công ty đại diện cho 38,6% lượng sản xuất phôi thép và 34,25% lượng sản xuất thép dài của cả nÆ°á»›c.

NhÆ° vậy, theo quy định của pháp luật về tá»± vệ của Việt Nam, nếu các doanh nghiệp ná»™p hồ sÆ¡ Ä‘áp ứng đầy đủ Ä‘iều kiện, nhập khẩu gia tăng, có dấu hiệu về thiệt hại và mối quan hệ nhân quả giữa lượng nhập khẩu gia tăng và thiệt hại thì Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng phải ra quyết định tiến hành Ä‘iều tra. Chính vì vậy, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã ban hành Quyết định số 14296/QĐ-BCT ngày 25 tháng 12 năm 2015 về việc khởi xÆ°á»›ng Ä‘iều tra vụ việc.

Sau khi Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng ra quyết định Ä‘iều tra, Bá»™ Ä‘ã gá»­i thông báo Ä‘iều tra đến các bên liên quan, bao gồm: các nhà sản xuất trong nÆ°á»›c, các nhà nhập khẩu, Đại sứ quán các nÆ°á»›c có liên quan và thông báo theo quy định của WTO cÅ©ng nhÆ° xác minh số liệu nhập khẩu từ Tổng cục Hải quan.

Kết luận sÆ¡ bá»™ cho thấy có sá»± gia tăng nhập khẩu Ä‘á»™t biến đối vá»›i phôi thép và thép dài, đặc biệt là phôi thép.

Theo kết luận sÆ¡ bá»™, ngành sản xuất trong nÆ°á»›c Ä‘ang hứng chịu thiệt hại từ việc nhập khẩu gia tăng, đặc biệt là vá»›i các doanh nghiệp sản xuất phôi thép. Lượng sản xuất năm 2015 chỉ tăng hÆ¡n 1% so vá»›i năm 2014 trong khi con số này của năm trÆ°á»›c là gần 10%. Công suất sá»­ dụng của ngành phôi thép giảm từ gần 60% năm 2014 xuống còn dÆ°á»›i 50% năm 2015.

Nhìn chung, công suất thá»±c tế của ngành sản xuất trong nÆ°á»›c má»›i chỉ bằng gần má»™t ná»­a công suất thiết kế. Tốc Ä‘á»™ gia tăng bán hàng năm 2015 của ngành sản xuất trong nÆ°á»›c chỉ bằng khoảng 1/4 so vá»›i tốc Ä‘á»™ tăng trưởng tiêu thụ trong nÆ°á»›c. Thị phần phôi thép và thép dài nhập khẩu năm 2015 Ä‘ã tăng mạnh và chiếm tÆ°Æ¡ng ứng gần 30% và 20% trên tổng tiêu dùng trong nÆ°á»›c, gấp 3 lần thị phần năm 2013.

Đáng chú ý, chỉ trong vòng 2 tháng đầu năm 2016, lượng phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam tăng Ä‘á»™t biến. Đặc biệt, nhập khẩu phôi thép tháng 1 năm 2016 là 339,768 tấn, tăng 231.83% so vá»›i tháng 1/2015. Giá phôi thép nhập khẩu bình quân trong tháng 1/2016 là 269 USD/tấn, giảm 67.6% so vá»›i cùng kỳ 2015. Nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời, vá»›i tốc Ä‘á»™ này, lượng nhập khẩu phôi thép cả năm 2016 vào Việt Nam sẽ lên tá»›i 4 - 5 triệu tấn trong năm 2016, gần bằng vá»›i lượng sản xuất trong nÆ°á»›c năm 2015.

CÅ©ng theo kết quả thẩm tra các doanh nghiệp do Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘iều tra, hầu hết các doanh nghiệp sản xuất phôi thép trong nÆ°á»›c đều chịu thiệt hại nghiêm trọng từ việc giá bán phôi thép Trung Quốc sụt giảm nhanh chóng trong thời gian gần Ä‘ây, đặc biệt trong năm 2015 (giảm 27%). Các chỉ số về doanh thu, lợi nhuận và công suất sá»­ dụng của Ngành sản xuất phôi thép trong nÆ°á»›c đều sụt giảm mạnh, tồn kho gia tăng trong năm 2015.

“Những doanh nghiệp chỉ sản xuất phôi hầu nhÆ° Ä‘ã phải dừng lò hoặc hoạt Ä‘á»™ng cầm chừng, ảnh hưởng lá»›n đến lá»±c lượng lao Ä‘á»™ng trong ngành. Trong Ä‘ó, công ty thép Việt Trung (công suất 500.000 tấn/năm¶ ã phải dừng sản xuất, có nguy cÆ¡ phải Ä‘óng cá»­a mặc dù má»›i chỉ Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng từ năm 2014”, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho biết.

Áp dụng biện pháp tá»± vệ tạm thời đối vá»›i phôi thép và thép dài

Theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, trÆ°á»›c tình hình khó khăn của các doanh nghiệp trong nÆ°á»›c, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã áp dụng biện pháp tá»± vệ tạm thời 23,3% cho sản phẩm phôi thép và 14,2% cho sản phẩm thép dài. Đây là biện pháp giúp bảo vệ tạm thời các doanh nghiệp sản xuất phôi thép và cả các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thép dài trong nÆ°á»›c.

CÅ©ng theo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng, trên thị trường thép hiện nay không có doanh nghiệp nào chiếm vị trí thống lÄ©nh thị trường (từ 30% thị phần trở lên). Đối vá»›i sản phẩm phôi thép, trên thị trường có 14 doanh nghiệp lá»›n vá»›i lượng sản xuất chiếm gần 73% thị phần (trong Ä‘ó lá»›n nhất là Hoà Phát chiếm gần 25% thị phần) và hàng trăm doanh nghiệp nhỏ vá»›i tổng lượng sản xuất chiếm 27% thị phần. Chỉ số HHI2 của thị trường phôi thép là 1.390, xếp vào loại thị trường tập trung ở mức Ä‘á»™ vừa phải.

Đối vá»›i sản phẩm thép dài, trên thị trường có 21 doanh nghiệp lá»›n vá»›i thị phần chiếm gần 93% (trong Ä‘ó lá»›n nhất là Hoà Phát chiếm gần 20% thị phần) và hàng chục doanh nghiệp nhỏ vá»›i tổng lượng sản xuất chiếm 7% thị phần. Chỉ số HHI của thị trường thép dài là 741, xếp vào loại thị trường không mang tính tập trung.

Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cÅ©ng nhận định, có thể trong thời gian tá»›i, giá thép dài và phôi thép sẽ tăng ở má»™t mức Ä‘á»™ nhất định để đảm bảo lợi nhuận hợp lý của ngành sản xuất trong nÆ°á»›c nói chung, không phải của riêng má»™t công ty nào. Điều này là phù hợp vá»›i mục tiêu của biện pháp tá»± vệ và để giảm bá»›t thiệt hại của ngành sản xuất trong nÆ°á»›c.

Tuy nhiên, xem xét mức Ä‘á»™ tập trung trên thị trường, mức Ä‘á»™ tồn kho hàng hoá và tá»· lệ sá»­ dụng công suất toàn ngành hiện nay, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ánh giá khả năng các doanh nghiệp thép lợi dụng chính sách thuế tá»± vệ để chi phối thị trường và tăng giá quá mức gây thiệt hại cho người tiêu dùng là khó xảy ra.

Ngoài ra, để đảm bảo xem xét tất cả các khía cạnh của vụ việc khi Ä‘Æ°a ra kết luận cuối cùng, ngày 17/3/2016, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã có công văn gá»­i các doanh nghiệp nguyên Ä‘Æ¡n đề nghị báo cáo tình hình giá bán mặt hàng phôi thép và thép dài trÆ°á»›c và sau khi có quyết định áp dụng biện pháp tá»± vệ tạm thời. Ngoài ra, Bá»™ cÅ©ng có công văn gá»­i Hiệp há»™i Thép Việt Nam đề nghị Hiệp há»™i phối hợp vá»›i các thành viên theo dõi giá phôi thép, thép dài và có biện pháp ổn định tình hình thị trường, kịp thời thông báo cho Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng.

Nguồn tin: vnMedia