Giá thép gia tăng rõ rệt từ cuối tháng 2 và phi mã trong khoảng ba tuần qua. Chỉ tính trong tháng 3, giá thép xây dựng tăng liên tiếp tới bốn lần, chênh lệch rất lớn so với giá nhập khẩu.

Theo các cơ quan quản lý thị trường, quản lý giá của Bộ Công thương và Bộ Tài chính, Hiệp hội Thép, thì giá thép tăng tuy do một số nguyên nhân khách quan, nhưng cũng có yếu tố làm giá của giới đầu cơ, một hiện tượng đã xảy ra trong các năm 2006 - 2007.

Lấy lý do tăng giá điện (giá điện tăng từ l/3), nhiều nhà máy thép đã đồng loạt thông báo tăng thêm 300.000 đồng/tấn so với giá tại thời điểm trước đó là 11,5 triệu đồng/tấn.

Đợt tăng giá tiếp theo vào ngày 13/3 lên 300.000 đồng/tấn, ngày 17/3 tăng thêm 400.000 đồng/tấn và ngày 24/3 tăng tiếp một đợt lên 500.000 đồng/tấn.

Đến ngày 2/4, giá thép lại leo thang lên một mức mới: hầu hết các công ty thép lại tuyên bố áp dụng giá mới tăng thêm 500.000 đồng/tấn. Công ty thép Việt cũng đã tăng giá bán ra 500.000 đồng mỗi tấn cho cả thép cuộn và thép cây. Hiện nay thép Pomina, thép liên doanh Việt Nhật ở các cửa hàng có giá khoảng 16.5 triệu đồng một tấn.

Tổng Công ty Thép Việt Nam, mặc dù trước đó vẫn tuyên bố là cố gắng giữ giá để thực hiện yêu cầu bình ổn giá thị trường của Chính phủ, cũng tăng giá với mức chẳng kém cạnh các công ty khác: 500.000 đồng/tấn cho thép cuộn và thép cây.

Như vậy, hiện nay, thép cuộn giao tại nhà máy lên 13,77 triệu đồng mỗi tấn, thép cây lên 13,87 triệu đồng mỗi tấn, thép thanh định hình cũng lên đến 14,12 triệu đồng mỗi tấn (chưa bao gốm VAT).

Tại Hà Nội giá thép cũng đang khiến các chủ thầu xây dựng ngỡ ngàng. Các cửa hàng đại lý bán thép luôn trong tình trạng chuẩn bị tăng giá. Chủ một cửa hàng tư nhân trên phố Láng Hạ cho biết, chỉ trong một tuần qua, giá thép ở hầu hết các cửa hàng đều tăng 500.000- 700.000 đồng/tấn. Các nhà máy liên tục tuyên bố áp dụng biểu giá mới. Thép cây bán lẻ đã lên tới 15,5-15,7 triệu đồng/tấn.

Nhiều dấu hiệu bất hợp lý

Giá thép tăng ở mức nào thì hợp lý? Lý do giá điện chỉ là một phần. Nguyên nhân quan trọng nhất là kinh tế thế giới phục hồi đang kéo theo giá cả nhiều loại nguyên vật liệu sản xuất đầu vào tăng, trong đó phôi thép gia tăng rất rõ rệt và thị trường thép Việt Nam không tránh khỏi ảnh hưởng cũng tăng giá theo.

Ngay từ đầu năm nay, Trung tâm Thông tin Thương mại và Công nghiệp (thuộc Bộ Công thương) đã đưa ra dự báo nhu cầu tiêu thụ sắt thép của Việt Nam năm 2010 sẽ ở mức cao, tăng khoảng 10% so với năm 2009. Điều này do các biện pháp kích thích tăng trưởng kinh tế của Chính phủ tiếp tục được thực hiện; do đầu tư cho xây dựng và sản xuất công nghiệp vẫn trong xu hướng tăng...

Nhu cầu tăng nhanh, cộng thêm yếu tố quan trọng là giá quặng sắt phôi thép, giá thép thành phẩm trên thị trường thế giới tăng, giá điện trong nước tăng thì giá thép tăng là điều không thể tránh khỏi.

Tuy nhiên, giá thép hiện nay không phản ánh đúng chi phí sản xuất, chi phí nhập khẩu... và biểu hiện của tình trạng làm giá, lũng đoạn của giới đầu cơ đã khá rõ.

Giá thép bán lẻ trên thị trường chênh tới 700.000-900.000 đồng/tấn so với giá bán buôn từ các nhà máy cho thấy các cơ quan quản lý thị trường, quản lý giá cả cần phải vào cuộc đế ổn định.

Ông Nguyễn Tiến Nghi, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam cho rằng: Với hệ thống phân phối mà các doanh nghiệp đang áp dụng quá nhiều tầng nấc hiện nay, cứ mỗi anh ăn một đoạn thì khi thép đến tay người tiêu dùng sẽ chẳng bao giờ có mức giá hợp lý.

Đây là vấn đề ai cũng thấy nhưng vẫn chưa giải quyết được. Đã đến lúc cơ quan chức năng cần vào cuộc tiến hành kiểm tra giá thép trên thị trường đang có chuyện gì xảy ra.

Bộ Công thương vừa quyết định thành lập Tổ công tác liên ngành với sự tham gia của Vụ Công nghiệp nặng, Vụ Thị trường trong nước và Vụ Chính sách thuế của Bộ Tài chính để tìm hiểu nguyên nhân giá thép tăng mạnh trong thời gian qua và đưa ra những giải pháp thích hợp.

Trước đó, Cục Quản lý Giá (Bộ Tài chính) cũng đã lập ba nhóm kiểm tra để đi kiểm tra giá thép tại các nhà máy, các đại lý bán lẻ trên thị trường ở một số thành phố lớn.

Tại cuộc họp báo về phiên họp thường kỳ của Chính phủ tháng 3 vừa rồi, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Hiếu cũng cho rằng, giá thép tăng trong thời gian qua có nhiều dấu hiệu bất hợp lý.

 (Toquoc)