Từ đầu tháng 3 đến nay, các doanh nghiệp thép đã phải điều chỉnh giá thép tới 3-4 lần với tổng mức tăng từ 1,2 đến 1,8 triệu đồng/tấn.

Tuy nhiên, câu chuyện này sẽ chưa dừng lại, bởi hiện tại giá quặng trên thị trường thế giới đã tăng 50%, giá than mỡ tăng hơn 80%, giá gang luyện thép cũng tăng cao hơn so với năm 2009 khiến thị trường thép bị đẩy lên mặt bằng giá mới.

Theo dự báo của Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), giá thép trong nước sẽ tăng cao trong tháng 4 này. Ngoài tác động của giá xăng, dầu và than, lý do thép trong nước tăng còn do giá phôi thép và một số nguyên liệu khác trên thị trường thế giới có xu hướng tiếp tục tăng theo đà hồi phục của kinh tế thế giới.

Giá nguyên liệu chưa có điểm dừng

Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) Phạm Chí Cường cho biết, mới đây nhà cung cấp quặng sắt lớn nhất thế giới là Australia (chiếm 75% trữ lượng quặng thế giới) đã tuyên bố tăng giá quặng 50% (từ hơn 80 USD lên 140-150 USD/tấn) so với năm 2009 và chỉ bán theo quý chứ không ký hợp đồng dài hạn nhằm tiếp tục tăng giá trong thời gian tới; giá than mỡ nhập khẩu tăng hơn 50%; giá gang luyện thép cũng tăng cao. Hầu hết các nước mua nguyên liệu đã chấp thuận điều kiện này. Theo đó, một mặt bằng giá nguyên liệu mới được áp dụng cho tất cả các quốc gia sản xuất thép và giá thép sẽ tăng mạnh.

Báo cáo của Tổ Điều hành thị trường trong nước cũng cho thấy, từ tháng 3 đến nay, giá nguyên liệu thép thế giới tiếp tục tăng cao do tác động của việc tăng giá quặng và giá than cốc. Hiện giá chào phôi thép từ Nga, Đài Loan, Thái Lan vào Việt Nam phổ biến ở mức từ 580 đến 620 USD/tấn, tăng 70 đến 80 USD/tấn so với tháng trước và tăng 115 đến 130 USD/tấn so với tháng 12/2009. Giá chào thép phế liệu cũng ở mức 430 đến 460 USD/tấn, tăng 60 USD/tấn so với tháng trước.

Nguyên nhân là do trong quý 1/2010 kinh tế thế giới phục hồi mạnh nhờ việc tiếp tục kích thích kinh tế của chính phủ các nước, tạo điều kiện cho các nền kinh tế lớn trên thế giới tăng trưởng, nhu cầu sử dụng thép và giá nguyên liệu thép thế giới tiếp tục tăng mạnh. Theo dự báo, sang quý 2/2010, giá nguyên liệu thép trên thế giới tiếp tục tăng do tác động của chi phí đầu vào và nhu cầu sử dụng thép có xu hướng tăng mạnh trở lại.

Ngay sau khi nhận được thông tin tăng giá nguyên liệu đầu vào, hầu hết doanh nghiệp sản xuất trong nước đã đồng loạt tăng giá bán thép thành phẩm từ 500 nghìn đến 700 nghìn đồng/tấn cho các hợp đồng giao tại nhà máy. Hiện, giá bán thép cuộn từ phi 6 đến phi 20 chưa tính thuế giá trị gia tăng của Tổng công ty Thép Việt Nam trụ sở phía Nam ở mức từ 13,72 đến 13,81 triệu đồng/tấn, thép cây (thanh vằn) D10- D43 từ 13,87 đến 14,2 triệu đồng/tấn. Ngoài thị trường, giá bán lẻ thép phổ biến ở mức 14,5 triệu đến đến 15 triệu đồng/tấn, thậm chí có nơi bán gần 16 triệu đồng/tấn, tuỳ thương hiệu và khu vực.

Giải thích hiện tượng này, các doanh nghiệp thép cho rằng do chi phí đầu vào tăng nên giá bán thép phải tăng theo. Còn theo VSA, nền kinh tế đã hồi phục, các công trình khởi động trở lại và nắm bắt được tình hình tăng giá, nhiều doanh nghiệp thương mại đã ôm thép vào với số lượng lớn chờ cơ hội bung hàng. Bên cạnh đó, các đại lý cũng lợi dụng diễn biến thị trường để “té nước theo mưa”, nâng giá kiếm lời.

Vẫn là ẩn số

Theo Chủ tịch VSA Phạm Chí Cường, hiện nay, cả nước có khoảng 480 nghìn tấn phôi tại các bến bãi, chỉ vừa đủ cho sản xuất tháng tới. Trong khi đó, dự báo giá phôi sẽ tiếp tục tăng thêm 100 USD/tấn trong thời gian ngắn tới đây. Do đó, nếu doanh nghiệp bán sản phẩm với giá thấp sẽ không mua được phôi giá cao. Các công ty sản xuất thép không thể bán sản phẩm của tháng 3 với giá phôi của tháng 2, vì như vậy sẽ không đủ tài chính tiếp tục mua phôi của tháng 4 để tái sản xuất trong tình hình giá phôi thế giới tiếp tục tăng như hiện nay.

Tuy nhiên, VSA cũng khuyến cáo, doanh nghiệp khi tăng giá bán cũng không thể tăng một lúc 2,4 triệu đồng/tấn (mức giá được coi là đủ để bù cho chi phí sản xuất) mà phải tăng nhiều lần, tăng dần dần. Bên cạnh đó, khuyến nghị các nhà quản lý có dự báo thường xuyên để định hướng người tiêu dùng và để tránh gây sốc cho thị trường về giá cả. Mặt khác, kiểm tra chặt chẽ các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thép nhằm ngăn chặn tình trạng đầu cơ, tích trữ, lợi dụng để tăng giá thép.

Dự báo về thị trường thép trong thời gian tới, ông Cường khẳng định, chắc chắn giá bán thép còn tiếp tục tăng do nhu cầu vẫn không giảm, các đơn vị vẫn sản xuất hết công suất, các công trình đầu tư lớn trong nước vẫn tiếp tục xin đầu tư. Vì vậy, mức độ tăng giá như thế nào rất khó đánh giá.

Các chuyên gia trong ngành thép đang tỏ ra lo ngại thị trường thép có thể tái diễn như giữa năm 2008, giá thép lao “như tên bắn” từ mức 14,5 triệu đồng/tấn, đến cuối năm lên đến trên 20 triệu đồng/tấn. Do đó, ở thời điểm hiện nay, không ai dám dự đoán giá thép sẽ tăng lên bao nhiêu và khi nào dừng lại. Còn theo đánh giá của những nhà kinh doanh thép, với tốc độ tăng giá nguyên liệu như hiện nay thì trong tương lai gần giá thép vẫn còn là ẩn số chưa có lời giải.

(TBKT)