Tốc độ tăng trưởng chóng mặt

Trong khi Mỹ và châu Âu phải vật lộn với cuộc khủng hoảng nợ thì nền kinh tế Trung Quốc có vẻ như vẫn khỏe mạnh, tuy nhiên các nhà phân tích cho rằng mô hình tăng trưởng của quốc gia này phụ thuộc quá mức vào đầu tư và không thể bền vững.

Chiếm giữ lượng dự trữ ngoại hối trị giá 3,2 nghìn tỷ USD và tốc độ tăng trưởng quá nhanh với mức 9,5% trong quý thứ hai, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này dường như đã lướt qua khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Theo Fraser Howie- đồng tác giả cuốn "Chủ nghĩa tư bản Đỏ: Cơ sở tài chính dễ tan vỡ của sự gia tăng bất thường của Trung Quốc" thì "Rõ ràng là Trung Quốc đang dần có vai trò lớn hơn trong nền kinh tế thế giới, và tốc độ tăng trưởng của quốc gia này cao hơn tốc độ tăng trưởng của các quốc gia đã phát triển".

Phụ thuộc quá mức vào đầu tư

Tuy nhiên Fraser Howie cho rằng "Kết quả của tốc độ tăng trưởng này là Trung Quốc đang trở nên mạnh hơn, nhưng sức mạnh đó đang đi chệch hướng".

Mô hình tăng trưởng của quốc gia này phụ thuộc quá mức vào đầu tư và không thể bền vững.(Ảnh: Economic Times)

Hiện nay các chuyên gia cảnh báo sự tăng trưởng của Trung Quốc đã phụ thuộc quá mức vào đầu tư.

Theo Patrick Chovanec- Phó giáo sư tại ĐH Thanh Hoa, Bắc Kinh "Nếu bạn quan sát các dự án cơ sở hạ tầng thì sẽ thấy rõ ràng các ngân hàng coi các dự án này là khoản cho vay không rủi ro bởi chúng có sự bảo đảm của chính phủ. Nó cũng góp phần vào sự tăng trưởng nhưng đồng thời cũng gây ra những vấn đề lớn liên quan đến nợ xấu".

Kiểm toán nhà nước tháng trước cho biết, tính đến cuối năm 2010, tổng các khoản vay của các chính quyền địa phương đã lên đến 10,7 nghìn tỷ NDT (1,65 nghìn tỷ USD), cảnh báo nguy cơ một số khoản vay có thể không được hoàn trả đúng kỳ hạn.

Vài ngày sau, tổ chức xếp hạng toàn cầu Moody's cho biết, các cơ quan chức năng có thể đã công bố gánh nặng công nợ giảm nhẹ đi 541,6 tỷ USD, nghĩa là số nợ xấu có thể cao hơn dự đoán trước đó.

Mô hình tăng trưởng không bền vững

Ông Chovanec cho rằng "Vấn đề không thực sự là cuộc khủng hoảng diễn ra vào năm 2009 và ứng phó ban đầu của Trung Quốc với khủng hoảng tài chính, mà vấn đề là từ năm 2010 cho đến nay, quốc gia này đã trở thành một mô hình tăng trưởng mới nhưng đó không phải là một mô hình có thể bền vững".

Hoảng sợ trước vấn nạn lạm phát, Trung Quốc đang nỗ lực ngăn chặn dòng tín dụng bằng cách tăng lãi suất, lo sợ giá cả tăng cao có thế gây bất ổn xã hội, đồng thời tăng dự trữ bắt buộc tại các ngân hàng lên nhiều lần.

Tuy nhiên, giáo sư Michael Pettis tại trường Quản Lý, ĐH Guanghua, Bắc Kinh tin rằng "tăng trưởng của Trung Quốc đã mất cân bằng đến mức sẽ vô cùng khó khăn để họ chuyển sang một mô hình tăng trưởng mới".

Chính phủ đã quy định trong kế hoạch kinh tế mới trong năm năm rằng họ muốn nâng cao vai trò của tiêu dùng trong tăng trưởng kinh tế, bằng cách nâng cao sức mua của người dân và phát triển hơn nữa các dịch vụ và an sinh xã hội.

Nhưng hết tháng này qua tháng khác, các chỉ số kinh tế vẫn cho thấy đầu tư và xuất khẩu tiếp tục tăng nhanh hơn tiêu dùng.

Phân bổ nguồn lực yếu kém

Chính phủ có các đòn bẩy mạnh mẽ về mặt sở hữu để điều chỉnh hướng đi của nền kinh tế. Ví dụ, chính phủ kiểm soát phần lớn các công ty lớn trong nước.

Như vậy, các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước có khả năng tiếp cận tín dụng cao hơn. Nhưng theo nhiều nhà kinh tế học thì đây là một sự phân bổ nguồn lực yếu kém, bởi khu vực tư nhân cạnh tranh hơn là nguồn tạo ra công ăn việc làm chính của quốc gia này.

Richard McGregor- tác giả cuốn "Đảng Cộng sản: Thế giới bí mật của các nhà cầm quyền Trung Quốc" cho biết: "Các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước đã lớn mạnh hơn rất nhiều so với trước đây. Hiện tại quốc gia này đã trở nên hùng mạnh hơn, nhưng tôi không chắc đó là một hiện tượng kéo dài".

Các nhà phân tích hoài nghi rằng liệu một Trung Quốc phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nợ mới trong thế giới đã phát triển có thể thực hiện các biện pháp khắc phục tương tự như họ đã làm trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Ông Howie cho rằng Trung Quốc có thể làm tương tự trong trường hợp này - cấp thêm nhiều vốn đề xây dựng những dự án không hữu ích. Nhưng cuối cùng thì việc này chỉ gây lãng phí các nguồn lực và mô hình tăng trưởng này rồi sẽ thất bại.

Nguồn tin: VEF