Bộ Tài chính vừa trình Thủ tướng Chính phủ đề xuất tăng thuế xuất khẩu (XK) phôi thép và sản phẩm thép lên mức 3%. Lý do được đưa ra là lợi nhuận mà ngành thép có được là do được hưởng lợi từ giá điện thấp.

Trước đề xuất này của Bộ Tài chính, Hiệp hội Thép VN (VSA) có văn bản trình Thủ tướng, kiến nghị hiện tỉ trọng giá điện trong cơ cấu giá thành sản phẩm thép không cao. Đánh thuế XK thép sẽ khiến sản phẩm trong nước càng thêm dư thừa, trong khi nhập siêu thép hiện đã lên tới 6 tỉ USD/năm.

Cơ sở áp thuế chưa thuyết phục

Trong công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hiệp hội Thép VN (VSA) Phạm Chí Cường khẳng định: Việc Bộ Tài chính cho rằng thép nhờ hưởng lợi từ giá điện thấp, khoảng từ 10-15USD/tấn (tức khoảng từ 214.000-321.000đ/tấn) để áp thuế XK 3% là không có cơ sở. Trên thực tế, giá điện trong cơ cấu giá thành sản phẩm thép rất thấp, nên không thể kết luận lợi nhuận ngành thép là do giá điện rẻ mang lại.

Trong các sản phẩm thép, hiện phôi thép có suất tiêu hao điện lớn nhất (600kWh/tấn thép), các sản phẩm khác chỉ tiêu hao 100-120kWh/tấn. Theo tính toán, với giá điện hiện tại (1.242đ/kWh) chiếm khoảng 5,14% trong giá thành phôi thép, còn với giá điện tính đúng, tính đủ (1.777đ/kWh) thì cũng chỉ khoảng 7,35%. Giá điện cũng chỉ chiếm 0,77% giá thành thép cán xây dựng; 0,91% thép lá cán nguội và 0,62% ống thép...

Việc đánh thuế 3% với sản phẩm thép XK cũng vượt xa so với mức bù giá do EVN đề nghị. Cụ thể, với phôi thép, nếu mức thuế XK 3% được áp dụng thì tiền thuế sẽ vào khoảng 435.000đ/tấn, trong khi mức chênh lệch tiền điện chỉ là 321.000đ/tấn, chênh 114.000đ/tấn. Tương tự với các sản phẩm khác là thép cán, ống thép hàn, tôn mạ màu và thép cuộn cán nguội, các DN ngành thép sẽ phải trả chênh từ 404.000 - 609.900đ/tấn.

Hiệp hội Thép cho rằng: “Việc thay đổi mức thuế XK không những không khuyến khích các DN XK để giảm mức nhập siêu đang gia tăng của ngành này (năm 2010 nhập siêu thép là 6 tỉ USD), mà sẽ làm các DN thép không ổn định được kế hoạch sản xuất kinh doanh, làm nản lòng các nhà đầu tư. Các DN ngành thép cho hay, không chỉ ngành điện, mà bản thân các DN thép kiến nghị Chính phủ sớm cho ngành điện tính đủ giá thành theo cơ chế thị trường. Lúc đó, giá thành thép sẽ minh bạch. Các DN ngành thép có điều kiện để cải tiến thiết bị, công nghệ, giảm tiêu hao điện năng, giảm giá thành.

Sao không khuyến khích xuất khẩu?

Hiệp hội Thép cho biết, hiện công suất thép đang dư thừa nên Chính phủ nhiều nước trong khu vực đều có chủ trương khuyến khích XK sản phẩm thép. Các nước trong khu vực Đông Nam Á và đặc biệt là Trung Quốc đều đã áp dụng các chính sách hỗ trợ XK như thoái thu thuế VAT tới 9%, thoái thu thuế XK...

VN mới tham gia thị trường XK vài năm gần đây, chưa đủ sức cạnh tranh về giá. Tổng lượng XK thép năm 2010 chỉ khoảng 1,42 triệu tấn, với kim ngạch khoảng 1,17 tỉ USD. Trong khi theo thống kê của Tổng cục Hải quan, năm 2010, đã có khoảng 10,98 triệu tấn thép nguyên liệu và thành phẩm với tổng kim ngạch lên tới trên 7 tỉ USD được NK vào VN. Nhập siêu của năm này lên tới 6 tỉ USD. Nếu tiếp tục đánh thuế XK thép thì chẳng khác nào triệt tiêu XK, đẩy lượng cung trong nước đang dư thừa lâm vào cảnh các DN “đấu đá” lẫn nhau để giành giật thị phần.

Đặc biệt, đối với việc sản xuất phôi trong nước được Chính phủ chủ trương khuyến khích để giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn phôi nhập khẩu từ nước ngoài, càng không nên đánh thuế XK.

Vì những lẽ trên, VSA kiến nghị Chính phủ không đánh thuế vào các sản phẩm thép XK, mà hơn nữa, cần khuyến khích các DN ngành này tăng XK sản phẩm để tận dụng công suất đã đầu tư mang lại công ăn việc làm cho người lao động, góp phần giảm nhập siêu.

Nguồn tin: Laodong