Nhiều ngân hàng cho rằng cần thu phí mới giải quyết được căn cơ nhu cầu mua ngoại tệ tiền mặt của người dân hiện nay. Và đã có đề xuất mức phí lên đến 2%.

Thu đổi ngoại tệ tại Eximbank. Ngân hàng này cho biết sẽ dành 1 triệu USD bán cho người dân với cam kết không thu phí - Ảnh: THANH ĐẠM

Sau Ngân hàng (NH) Đông Á, NH Xuất nhập khẩu VN (Eximbank) cũng khẳng định dành 1 triệu USD bán cho người có nhu cầu đi du lịch, chữa bệnh...với cam kết không thu phí. Tuy nhiên để giải quyết căn cơ nhu cầu ngoại tệ tiền mặt cho người dân, các NH, chuyên gia cho rằng cần có cơ chế cho phép thu phí.

Đã có những đề xuất mức thu phí tối đa là 2%, nhưng nhiều ý kiến cho rằng mức phí trên quá cao, cần tính toán ở mức hợp lý hơn.

Nhu cầu lớn

Ngày 24-3, ngày đầu tiên triển khai, khá nhiều khách hàng đến đăng ký mua ngoại tệ tại NH Đông Á. Đến cuối ngày hệ thống NH Đông Á đã bán cho khách hàng 16.400 USD, 400 EUR, 6.600 THB, 2.000 AUD, 5.500 CAD, 400.000 JPY và 10.470 SGD. Trong đó, USD được NH này bán theo đúng giá niêm yết trong ngày là 20.895 đồng/USD và không hề thu phí.

Eximbank cho biết trước mắt sẽ dành 1 triệu USD tiền mặt để bán theo giá niêm yết đối với người đi công tác, học tập, chữa bệnh, du lịch, thăm viếng người thân ở nước ngoài... NH sẽ bán theo loại ngoại tệ của nơi đến nếu người mua xuất trình đầy đủ các chứng từ chứng minh mục đích mua. Hạn mức bán với người đi du lịch, thăm viếng người thân, đi công tác ở nước ngoài có thời gian lưu trú dưới 7 ngày là tương đương 300 USD/người, nếu lưu trú trên 7 ngày được mua tối đa tương đương 600 USD/người. Với người đi chữa bệnh, hạn mức được mua tương đương 600 USD/người nếu lưu trú dưới 7 ngày và 1.000 USD/người nếu lưu trú trên 7 ngày. Du học sinh được mua tối đa tương đương 7.000 USD/người/năm.

Bà Đinh Thị Thu Thảo, phó tổng giám đốc Eximbank, cho biết từ ngày 24-3 người dân nếu đáp ứng đủ điều kiện sẽ được NH đáp ứng ngay ngoại tệ. Tùy theo nhu cầu của khách hàng, NH sẽ tính toán giải pháp tiếp theo nhưng trước mắt hướng khách hàng sử dụng dịch vụ thẻ thay vì mang một lượng tiền mặt lớn ra nước ngoài. Cũng theo bà Thảo, mỗi tháng NH vẫn bán cho du học sinh, người đi công tác... thông qua hình thức chuyển khoản 500.000 USD.

Người dân mua bán USD tại Eximbank - Ảnh: T.ĐẠM

Mức phí nào là hợp lý?

Tuy nhiên nhiều NH cho biết muốn duy trì cơ chế NH đáp ứng nhu cầu ngoại tệ tiền mặt cho khách hàng, NH Nhà nước cần có giải pháp hỗ trợ cho phép NH thu phí bán ngoại tệ. Theo phó tổng giám đốc một NH cổ phần lớn, nếu NH Nhà nước cho phép các NH được thu phí bán USD, việc giải quyết nhu cầu tiền mặt cho khách hàng sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Để có ngoại tệ cung ứng cho cá nhân, NH phải nhập khẩu tốn phí, bảo hiểm... Trong khi đó nếu bán theo đúng giá niêm yết thì NH lỗ.

Theo các chuyên gia, yêu cầu NH bán USD theo đúng giá niêm yết chỉ có thể thực hiện được trong trường hợp NH lời từ USD chuyển khoản để bù đắp cho USD tiền mặt. Tuy nhiên, hiện nay giá mua USD chuyển khoản ngang ngửa giá bán ra, do vậy bán USD theo đúng giá niêm yết thì không đủ bù đắp chi phí.

Lãnh đạo một NH nói rằng nên cho NH thu phí để mạnh tay bán ngoại tệ tiền mặt cho người dân. Đây cũng là cơ hội tập cho người dân thói quen tìm đến NH để được đáp ứng nhu cầu chính đáng về ngoại tệ. Một khi quyền lợi của NH được đảm bảo, việc bán ngoại tệ tiền mặt cho người dân sẽ thành cơ chế thường xuyên, nói cách khác, hệ thống NH sẽ thành kênh bán USD chính thức tốt nhất, qua đó gián tiếp xóa bỏ vai trò cung ứng USD của thị trường chợ đen, dẹp nạn hai tỉ giá.

Ông Trần Phương Bình, tổng giám đốc NH Đông Á, cho rằng hiện khách hàng dùng thẻ tín dụng bị thu phí từ 2,5-4%, do vậy NH Nhà nước có thể nghiên cứu xây dựng phí tối đa là 2%. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng mức phí 2% là cao vì chiếu theo tỉ giá niêm yết ngày 24-3 là 20.895 đồng/USD, nếu cộng thêm 2% phí sẽ thành 21.313 đồng/USD, ngang với tỉ giá tự do. Do vậy mức phí có thể nên là 1% hoặc linh động điều chỉnh tùy theo chênh lệch tỉ giá chính thức - tự do.

Cần quy định mức phí tối đa

Theo PGS.TS Trần Hoàng Ngân - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, cho phép NH thu phí bán ngoại tệ tiền mặt là cần thiết và phù hợp với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, NH Nhà nước nên khống chế mức phí tối đa để cho các NH tự tính toán. Điều này có nghĩa không phải NH nào cũng thu phí hoặc thu với mức tối đa mà có thể không thu nếu chênh lệch giữa giá mua bán đủ để NH trang trải. Trường hợp nhu cầu quá lớn NH phải nhập về mới phải tính phí.

Trong khi đó, TS Trần Du Lịch - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia - cho rằng tại các quốc gia khác, chênh lệch giữa giá mua bán USD rất lớn. Đây là điểm rất quan trọng để người dân cân nhắc mua ngoại tệ mức vừa đủ để sử dụng, nếu mua quá nhiều khi bán lại sẽ bị lỗ. Khi NH Nhà nước cho phép thu phí, các NH sẽ mạnh dạn bán USD, khi đó sẽ có sự cạnh tranh giữa các NH.

Nguồn: Tuoitre