Với quyết tâm thực hiện chính sách áp đặt mức thuế 25% đối với các sản phẩm nhập khẩu thép và 10% với sản phẩm nhập khẩu nhôm, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nổ phát súng đầu tiên trong cuộc chiến thương mại không chỉ với Trung Quốc mà cả với các đối tác của Washington tại các châu lục khác.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ tăng thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu. Ảnh: ABC News

Căng thẳng bắt nguồn từ việc tổng thống Mỹ cho biết ông sẽ ký thông qua mức thuế 25% đối với các sản phẩm thép và 10% đối với nhôm nhập khẩu để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước và sẽ duy trì “trong một khoảng thời gian dài”.

Ông Trump biện minh lý do tăng thuế quan là nhằm giải quyết “hiện tượng” gian lận trên thị trường, bảo vệ ngành sản xuất thép và nhôm trong nước. Ông giải thích “Mỹ bị hầu hết các đối tác thương mại dối gạt thông qua các chính sách, thỏa thuận thương mại nên phải gánh chịu thâm thủng thương mại thường niên khoảng 800 tỷ USD. Việc “khờ dại” này phải chấm dứt”. Ông Trump lạc quan sẽ giành chiến thắng trong cuộc tranh chấp kinh tế này. “Khi một quốc gia thực tế thua lỗ hàng tỷ USD trong giao thương với một quốc gia khác thì chiến tranh thương mại là tốt và dễ dàng chiến thắng”, ông viết trên Twitter.

Chiến lược mù quáng?

Nhiều chuyên gia kinh tế và các quan chức thuộc cả hai đảng chính trị Mỹ cho rằng, đây là một động thái mù quáng của ông chủ Nhà Trắng, gây phương hại cho quan hệ của chính nước này với các quốc gia đồng minh, tổn hại an ninh quốc gia, cũng như làm suy yếu nền kinh tế hàng đầu thế giới và rút cạn ví tiền của những người tiêu dùng.

Ông Gary Cohn, một cố vấn kinh tế hàng đầu của ông Trump, đệ đơn từ chức nhằm phản đối kế hoạch áp mức thuế mới đối với thép và nhôm nhập khẩu. Ông Cohn cho rằng, mặc dù việc áp đặt thuế này có thể giúp một ngành công nghiệp cụ thể trong một thời gian, nhưng nó sẽ gây thiệt hại nhiều hơn, thay vì hỗ trợ người Mỹ. Bên cạnh đó, chuyên gia kinh tế cấp cao này cũng hiểu rằng, tự do thương mại vô cùng quan trọng cho tốc độ tăng trưởng kinh tế vững mạnh. Và sau khi thông báo về quyết định áp đặt thuế của Tổng thống Trump, tác động tiêu cực ngay lập tức xuất hiện. Thị trường chứng khoán đã lao dốc mạnh mẽ, đặc biệt là những tổn thất lớn trong ngành công nghiệp.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross ngày 7-3 cho biết, Mỹ không muốn gây chiến thương mại. Trong tuyên bố trên mạng tin CNBC, ông Ross khẳng định “chúng tôi không muốn chiến tranh thương mại” và cho rằng Washington có các mối quan hệ thấu hiểu với các đồng minh. Bộ trưởng Mỹ giải thích chính sách áp thuế thép, nhôm nhập khẩu của chính quyền Tổng thống Trump đã được cân nhắc kỹ càng.

Những cảnh báo trả đũa

Giới quan sát nhận định, động thái của chính quyền Mỹ hiện nay làm mất đi hình ảnh lớn của nước này trong các mối quan hệ thương mại và làm gia tăng nỗi lo sợ về một cuộc chiến thương mại toàn cầu khi các nước đồng loạt áp dụng biện pháp trả đũa bằng những mức thuế hay công cụ trừng phạt tương tự.

Theo Manuel Perez-Rocha, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu chính sách Mỹ, ông Trump thật sự “tuyên chiến” bằng cách kêu gọi đánh thuế lên thép và nhôm nhập khẩu. “Một cuộc chiến thương mại đầy đủ là nguy hiểm cho cả hai phía. Các công ty xuất khẩu của Mỹ, từ máy bay cho tới các sản phẩm đóng hộp, cũng có thể bị thiệt hại nặng nề”. Các đối tác thương mại chính của Mỹ, gồm Canada, EU, Mexico, Nhật Bản, Trung Quốc và Brazil, đều nói rằng, họ đang cân nhắc biện pháp trả đũa đối với các mức thuế mới “cao chót vót” này. Trung Quốc, nhà sản xuất nhôm, thép lớn nhất thế giới cũng tuyên bố đã được chuẩn bị để đưa ra các biện pháp đáp trả cần thiết.

Ủy viên Ủy ban Châu Âu Cecilia Malmstrom cho biết, Châu Âu đã soạn danh sách các mặt hàng Mỹ sẽ bị đánh thuế để trả đũa Washington. Danh sách này đã được gửi đến các nước thành viên và sẽ được công bố sớm. Ngoại trừ các mặt hàng thép, danh sách cũng bao gồm sản phẩm công nghiệp, nông nghiệp. “Chắc chắn một số loại rượu bourbon nằm trong danh sách cũng như một số mặt hàng khác như bơ đậu phộng, nước cam, dâu…”, bà Malmstrom nói. Trước đó, Châu Âu dọa sẽ trả đũa với các sản phẩm biểu tượng của Mỹ như quần jean…

Nguồn tin: Công an thành phố đà nẵng