Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm qua (27/6) đã tỏ thái độ thách thức Trung Quốc khi dùng “sân khấu lớn” tại Hội nghị thượng đỉnh G20 để chỉ trích Bắc Kinh về chính sách tiền tệ của nước này, đồng thời yêu cầu Bắc Kinh giúp tái cân bằng nền kinh tế thế giới.

Các nhà lãnh đạo G20, đại diện cho các cường quốc kinh tế phát triển và các cường quốc kinh tế mới nổi, đã nhất trí về một gói các biện pháp nhằm cắt giảm thâm hụt, kích thích sự tăng trưởng và tái bình ổn các thị trường tài chính.

Nhưng Tổng thống Obama đã đi xa hơn những lời lẽ thận trọng được đưa ra trong tuyên bố chung của hội nghị khi dùng cuộc họp báo sau đó để nhắc nhở Trung Quốc rằng Mỹ mong nước này tăng giá đồng Nhân dân tệ và giảm khoản thặng dư thương mại khổng lồ.

"Tôi chờ đợi Trung Quốc sẽ nghiêm túc thực hiện chính sách mà chính họ vừa thông báo," Tổng thống Obama cho biết, ám chỉ đến thông báo mà Bắc Kinh đưa ra hồi tuần trước về việc sẽ cho phép tỉ giá hối đoái của đồng Nhân dân tệ linh hoạt hơn.

Khi thế giới vừa bước chân ra khỏi cuộc suy thoái kinh tế tồi tệ nhất từ những năm 1930 đến giờ, các nhà lập chính sách của Mỹ lo ngại sự phục hồi này sẽ làm sống lại tình trạng thương mại lệch hẳn về một bên trên khắp Thái Bình Dương, trong đó hàng hoá Trung Quốc tiếp tục có lợi thế về giá do đồng Nhân dân tệ đang được định giá ở mức thấp.

"Sau nhiều năm gánh vác quá nhiều nợ nần, người Mỹ không thể và cũng sẽ không vay mượn để mua con đường tiến lên sự thịnh vượng lâu dài cho thế giới," Tổng thống Obama tuyên bố. Rõ ràng, Tổng thống Obama đang ngầm lên án những nền kinh tế dựa vào xuất khẩu như Trung Quốc và Đức.

"Không quốc gia nào nên lát con đường phát triển của họ bằng việc xuất khẩu sang Mỹ. Thực tế, tôi đã tuyên bố rõ rằng Mỹ sẽ cạnh tranh mạnh mẽ để giành giật công việc, các nền công nghiệp và thị trường trong tương lai."

"Một sự phục hồi mạnh mẽ và bền vững cũng đòi hỏi các nước không được phép duy trì những lợi thế bất hợp pháp," Tổng thống Obama cho biết đồng thời yêu cầu “đồng tiền cần phải được thị trường dẫn dắt."

Bất chấp việc đã cho phép đồng Nhân dân tệ tăng tới mức cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây trước thềm Hội nghị G20 lần này - một động thái được cho là để giải toả nỗi lo ngại của Washington, Trung Quốc vẫn nhấn mạnh nước này sẽ không vì bị doạ dẫm mà nới lỏng sự kiểm soát đối với đồng tiền của họ.

Đáp lại những phát biểu đầy hàm ý lên án và chỉ trích của Mỹ, Trung Quốc cho rằng mối đe doạ lớn nhất đối với sự phục hồi của nền kinh tế thế giới không phải là sự bất cân bằng về thương mại như Tổng thống Obama nói ở trên, mà chính là nỗ lực của các cường quốc kinh tế phát triển trong việc bảo vệ các nhà sản xuất của họ trước các nền kinh tế mới nổi.

"Chúng ta phải có những bước đi, hành động cụ thể để xoá bỏ mọi hình thức bảo hộ và khuyến khích thương mại tự do," Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã phát biểu như vậy.

Giữa Mỹ và Trung Quốc hiện đang tồn tại những bất đồng lớn trong lĩnh vực kinh tế. Mỹ luôn cho rằng Bắc Kinh “chơi xấu” khi tích cực định giá giả cho giá trị đồng tiền của họ để duy trì sự mất cân bằng thương mại lớn với các nước phát triển.

AFP