Từ đầu tháng 3 đến nay, các doanh nghiệp thép đã 2 lần điều chỉnh giá thép với tổng mức tăng khoảng 600 nghìn đồng/tấn. Theo các doanh nghiệp thép, nguyên nhân chính do giá phôi, giá điện, than tăng…

Chi phí đội giá thành tăng cao

Có thể nói, hiện nay ngành thép Việt Nam còn phụ thuộc phần lớn vào thị trường thế giới. Mặc dù phôi sản xuất trong nước chiếm 60% tổng lượng cho sản xuất thép (còn lại 40% phôi phải NK) nhưng nguyên liệu cho sản xuất phôi là thép phế liệu vẫn phải nhập tới 70%. Trong khi đó, giá thép phế liệu, phôi thép trên thị trường thế giới trong những tháng qua vẫn có xu hướng tăng. Từ đầu tháng 3 đến nay, giá phôi đã tăng thêm 15-20 USD/tấn, ở mức 530-535 USD/tấn và thép phế ở mức từ 400- 450 USD/tấn.

Cùng với giá nguyên liệu đầu vào trên thị trường thế giới tăng mạnh thì ở trong nước, giá than, giá điện, chi phí vận chuyển cũng đã đồng loạt tăng kể từ đầu tháng đến nay nên việc tăng giá bán sản phẩm đầu ra là điều khó tránh khỏi. Hiện giá bán thép xây dựng giao tại nhà máy, chưa trừ chiết khấu và chưa có thuế giá trị gia tăng phổ biến ở mức từ 12-12,8 triệu đồng/tấn, tùy từng khu vực, thương hiệu và phương thức thanh toán.

Cụ thể, thép Hòa Phát đã thực hiện 2 đợt tăng giá, mỗi đợt tăng từ 200- 300 nghìn đồng/tấn; thép Việt- Ý (VIS) cũng tăng 400 nghìn đồng/tấn; thép Vạn Lợi cũng điều chỉnh giá tăng từ 500- 600 nghìn đồng/tấn. Trên thị trường, giá bán lẻ thép xây dựng cao hơn khoảng 100- 300 nghìn đồng/tấn so với giá của nhà máy.

Trong khi đó, giá nguyên liệu trên thị trường thế giới vẫn đang có xu hướng tăng, đặc biệt hiện nay hai nước có trữ lượng quặng lớn nhất thế giới là Brazil và Australia đang đòi tăng giá quặng thêm từ 30-40% vào cuối tháng 4/2010 nên sẽ tiếp tục tác động đến các thị trường khác chứ không riêng gì ở thị trường Việt Nam.

Cạnh tranh ngày càng khốc liệt

Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, trong năm 2010, ngành thép sản xuất khoảng 2,8 triệu tấn phôi để phục vụ nhu cầu trong nước, bình quân sản xuất mỗi tấn phôi phải tốn khoảng 600 kWh. Với giá điện tăng thêm 6,3%, chi phí điện để sản xuất phôi thép sẽ tăng thêm khoảng 50.000 đồng/tấn, toàn ngành thép phải chi thêm khoảng 140 tỷ đồng. Mặc dù ít tiêu hao điện hơn sản xuất phôi, nhưng các nhà máy cán thép thành phẩm cũng phải chi thêm khoảng 60 tỷ đồng cho kế hoạch sản xuất khoảng 5 triệu tấn thép trong năm 2010.

Nếu tính đủ chi phí đầu vào để nâng giá bán thép trong nước thì sẽ ảnh hưởng mạnh đến thị trường. Hơn nữa, nếu nâng giá thép trong nước cao hơn nữa sẽ tạo điều kiện cho thép nhập khẩu tràn vào, khi đó thép Việt Nam sẽ khó cạnh tranh. Vì thế, VSA yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất thép, phôi thép, nhất là các nhà máy sử dụng công nghệ cũ, tính toán lại chi phí sản xuất để có phương án đổi mới công nghệ, cân bằng chi phí, tăng giá tránh gây tác động lớn lên giá thành sản phẩm.

Theo VSA, trước đây, nếu chưa tính những chi phí đầu vào tăng cao như hiện nay, thép nội đã phải đương đầu với thép nhập ngoại giá rẻ, nhất là thép cuộn. Nay giá thành cao hơn, sự cạnh tranh sẽ càng khốc liệt, đặc biệt là nguy cơ từ thép nhập khẩu từ các nước ASEAN có thuế suất NK bằng 0% và thép Trung Quốc có giá thành rẻ hơn thép nội khoảng 500 ngàn đồng/tấn.

Hơn nữa, Bộ Công Thương và Hiệp hội Thép cũng khuyến cáo, theo lộ trình cam kết với WTO, thời gian tới, một số sản phẩm thép sẽ không được hưởng ưu đãi và bảo hộ cao về thuế nhập khẩu, tính cạnh tranh với sản phẩm thép nhập khẩu sẽ ngày càng trở nên khốc liệt hơn.

Vì vậy, để nâng cao năng lực cạnh tranh với thép ngoại ngay trên “sân nhà”, các doanh nghiệp sản xuất thép không còn “con đường” nào khác là đầu tư đổi mới công nghệ ít tiêu hao năng lượng, công suất lớn, ổn định sản xuất, củng cố hệ thống phân phối, mở rộng thị trường tiêu thụ, điều chỉnh giá bán linh hoạt hơn.

(Công Thương)