Bộ Công Thương đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, chỉ đạo Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với Sở KH&ĐT, Ban quản lý các khu công nghiệp và các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện việc rà soát lại các dự án của các doanh nghiệp ngành thép thuộc mọi thành phần kinh tế đóng trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

CôngThương - Trên cơ sở tổng hợp Báo cáo kết quả rà soát các dự án sản xuất thép đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Bộ Công Thương đã có đánh giá, rà soát việc thực hiện quy hoạch ngành thép Việt Nam.

Theo kết quả đánh giá, rà soát việc thực hiện quy hoạch ngành thép của Bộ Công Thương, hiện có 74 Dự án sản xuất gang, thép thành phẩm có công suất thiết kế từ 100.000 tấn/năm trở lên. Ngoài ra còn một số nhà máy sản xuất thép do VNSteel quản lý. Tổng số vốn đầu tư các dự án lên tới 41.997 tỷ VNĐ và 20.101 triệu USD. Kể từ khi có Quy hoạch thép đến nay, tổng số dự án có công suất thiết kế từ 100.000 tấn/năm trở lên là 65 dự án; trong đó có 58 dự án trong nước, liên doanh và 7 dự án FDI với tổng vốn đầu tư là 41.623 tỷ đồng VN và 19.878 triệu USD. Hiện nay, 03 Dự án sản xuất thép tấm cán nóng có trong quy hoạch nhưng khả năng tiếp tục triển khai đang gặp rất nhiều khó khăn (gồm Dự án Nhà máy thép liên hợp Hà Tĩnh; Dự án Khu liên hợp Cà Ná – Ninh Thuận và Dự án Nhà máy thép tấm cán nóng Bà Rịa – Vũng Tàu).

Từ năm 2006 đến năm 2009, năng lực sản xuất thép ngày càng tăng về sản lượng và đa dạng về sản phẩm. Tính đến năm 2009, ngành thép đã đáp ứng khoảng 54% nhu cầu về phôi thép vuông, 40% thép cán nguội, 100% thép cán xây dựng, góp phần đảm bảo bình ổn nhu cầu sản xuất và tiêu thụ

Theo dự kiến, đến năm 2015 nước ta cần khoảng 15 triệu tấn thép và năm 2020 là 20 triệu tấn thép. Nếu các dự án thực hiện theo đúng công suất thiết kế (35,29 triệu tấn/năm) thì cung sẽ vượt cầu khoảng 1,5-1,8 lần (đặc biệt là thép tấm, lá). Nhưng nếu 03 dự án sản xuất thép tấm cán nóng có trong quy hoạch nêu trên không tiếp tục triển khai được thì sản lượng thép chỉ đạt khoảng 26 triệu tấn/năm (so với cầu vượt khoảng 1,2 - 1,3 lần). Sản lượng phôi thép được sản xuất từ quặng sắt là không nhiều, do vậy phôi thép chủ yếu được sản xuất từ thép phế hoặc nhập khẩu.

Theo kết quả báo cáo rà soát của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tính đến ngày 30 tháng 8 năm 2009, có 65 dự án sản xuất gang, thép có công suất từ 100.000 tấn/năm trở lên đã đi vào sản xuất, đang triển khai đầu tư hoặc chuẩn bị đầu tư; trong đó: 17 dự án đã có trong danh mục được quy hoạch; 16 dự án đã có ý kiến thỏa thuận của Bộ Công Thương (trong đó có 6 dự án lớn đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư); 32 dự án đã được các địa phương cấp Giấy chứng nhận đầu tư nhưng chưa có ý kiến chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ hoặc ý kiến thỏa thuận của Bộ Công Thương.

Trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã theo dõi, kiểm tra tình hình đầu tư, sản xuất kinh doanh của ngành thép theo Quy hoạch được duyệt. Trên cơ sở đó, Bộ đã xem xét và trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung, điều chỉnh Quy hoạch cho phù hợp với tình hình phát triển KT-XH. Bộ đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách, trong việc bảo vệ hiệu quả sản xuất thép trong nước; tăng cường công tác quản lý thị trường chống hàng giả, gian lận thương mại; phát triển hệ thống phân phối thép góp phần bình ổn thị trường thép. Đồng thời, Bộ Công Thương đã tiến hành tổng hợp kết quả rà soát các dự án sản xuất thép trên địa bàn cả nước. Bộ đã ban hành văn bản số: 8017/BCT-CNNg, ngày 17 tháng 8 năm 2009 quy định về đầu tư các dự án sản xuất thép, thực hiện công tác bình ổn giá thép, kiểm tra việc cấp giấy chứng nhận đầu tư của một số dự án đầu tư tại các khu công nghiệp, khu kinh tế và thực hiện các nhiệm vụ khác được Chính phủ giao. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải (tại công văn số 133/TB-VPCP ngày 20 tháng 4 năm 2009 của Văn phòng Chính phủ) về việc xây dựng Đề án đẩy mạnh phát triển và tăng cường quản lý nhà nước đối với hệ thống phân phối trên thị trường bán lẻ nước ta hiện nay và những năm tiếp theo, Bộ Công Thương đang xây dựng Đề án “Quy hoạch phát triển hệ thống sản xuất và hệ thống phân phối mặt hàng thép giai đoạn 2011-2020, có xét đến năm 2025”. Theo kế hoạch, Đề án này sẽ được hoàn thành vào tháng 9/2010.

Trong thời gian qua, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Ban Quản lý các khu kinh tế, khu công nghiệp đã phối hợp với Bộ Công thương (Bộ quản lý ngành) trong việc quản lý và cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án sản xuất thép. Tuy nhiên, việc các địa phương cấp giấy chứng nhận đầu tư các dự án chưa có trong Quy hoạch ngành với quy mô từ 300 tỷ đồng trở lên mà không lấy ý kiến thỏa thuận của Bộ Công Thương và ý kiến chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ (đối với các dự án có quy mô từ 1.500 tỷ đồng trở lên) là vi phạm quy định về đầu tư và cần phải được chấn chỉnh. Ngoài ra, việc cấp giấy chứng nhận đầu tư các dự án sản xuất gang, thép tại một số địa phương chưa đảm bảo các điều kiện cần thiết về quy mô, công nghệ sản xuất, chủng loại sản phẩm, nguồn nguyên liệu đầu vào, hạ tầng cơ sở, đánh giá tác động môi trường… dẫn đến tình trạng một số dự án đầu tư thiếu tính bền vững, mất cân đối giữa sản xuất thượng nguồn với hạ nguồn, không đảm bảo các yêu cầu về môi trường. Việc thu hồi giấy chứng nhận đầu tư các dự án không triển khai hoặc không có khả năng thực hiện theo tiến độ đã cam kết và không có lý do chính đáng chưa được giải quyết dứt điểm theo quy định tại Khoản 2, Điều 64 của Luật Đầu tư. Mặt khác, công tác rà soát các dự án thép tại địa phương còn chậm và chưa báo cáo đầy đủ các nội dung.

Trong thời gian tới, Bộ Công Thương đề nghị các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, Thành phố trực thuộc trung ương, Ban Quản lý khu kinh tế, khu công nghiệp tăng cường phối hợp trong việc quản lý các dự án đầu tư sản xuất thép, góp phần phát triển ngành công nghiệp thép Việt Nam.

C.T