Nhiầu dự án thép chậm trễ ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng CN

- Kết thúc nửa đầu năm, ngành công nghiệp (CN) cả nước đạt giá trị sản xuất (GTSX) 324,2 nghìn tỷ đồng, chỉ tăng 4,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Điều đáng bàn là, bên cạnh tăng trưởng thấp về GTSX, mức tăng trưởng về giá trị gia tăng CN còn khiêm tốn hơn, chỉ với 2,4%, chứng tỏ tỷ lệ sản xuất gia công vẫn cao…

Thứ trưởng thường trực Bộ Công thương Bùi Xuân Khu đánh giá, tăng trưởng GTSXCN hầu hết các tỉnh, thành phố đều đạt thấp so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó Hà Nội và Tp. HCM là hai địa phương có giá trị sản lượng CN lớn nhất cả nước cũng chỉ tăng lần lượt 3,9% và 3,8%, thấp hơn mức tăng trưởng chung toàn ngành. Nhiều sản phẩm đã phục hồi đáng kể nhưng vẫn tăng thấp so với cùng kỳ, mà chủ yếu là dệt may, da giày, giấy, ô tô, phân bón… Số vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp ngày càng tăng, khi các nước nhập khẩu (NK) quan tâm giành lại thị trường cho DN trong nước, càng gây khó khăn cho những ngành hàng phụ thuộc phần lớn vào hoạt động xuất khẩu. Gần đây nhất là vụ Mỹ kiện chống trợ cấp đối với túi nhựa PE từ nước ta, Ấn Độ điều tra chống bán phá giá thép của Việt Nam và 13 nước - vùng lãnh thổ khác.

Một điều nữa rút ra từ kết quả sản xuất CN 6 tháng qua là khu vực kinh tế Nhà nước đã dần hồi phục, nhất là tháng 6 tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái và tăng 9,2% so với tháng trước. Tuy vậy, mức tăng chủ yếu tập trung ở khu vực quốc doanh TƯ (tháng 6 tăng 10,9% so với cùng kỳ và 11,5% so với tháng trước), còn khu vực quốc doanh địa phương vẫn giảm 0,2% so với cùng kỳ và chỉ tăng 0,7% so với tháng trước. Chứng tỏ, các biện pháp kích cầu của Chính phủ dường như mới phát huy hiệu quả ở khối DN quốc doanh TƯ.

Một nguyên nhân cơ bản ảnh hưởng đến kết quả toàn ngành CN được nhìn nhận là tiến độ đầu tư vào nhiều công trình vẫn chậm, kéo dài, lãng phí nguồn lực. Điển hình trong ngành thép, nhiều dự án đầu tư đã trễ hẹn 1-2 năm như: Dự án liên doanh cán nóng Essar - TCty Thép VN chậm 2 năm, hiện vẫn chưa xác định thời điểm khởi công xây dựng; Liên hợp gang thép Lào Cai mới triển khai phần khai thác mỏ, phần đầu tư nhà máy gang thép chậm 1 năm so với cam kết trong giấy phép đầu tư; dự án Liên hợp thép Quảng Ngãi do Tập đoàn E-United (Đài Loan) làm chủ đầu tư chậm 2 năm; dự án Nhà máy gang thép Yên Bái, Nhà máy thép tấm cán nóng Vinashin, Nhà máy thép cán nguội Phú Mỹ (giai đoạn 2)… đều chậm trên 1 năm. Với ngành than - khoáng sản, tổng giá trị thực hiện các dự án đầu tư từ đầu năm đến nay cũng chưa đáp ứng kế hoạch, nhất là các dự án xây mới mỏ than, khoáng sản.

Một lý do được lãnh đạo những ngành này thừa nhận là chất lượng công tác quản lý dự án trong khâu chuẩn bị và thực hiện đầu tư còn yếu. Ngoài ra, đại diện Bộ Công thương cho rằng, hiện có rất nhiều thủ tục liên quan đến phê duyệt quy hoạch, giải phóng mặt bằng, đất đai…, chính sách quản lý đầu tư xây dựng lại hay thay đổi đã gây khó khăn cho DN. Nhiều cơ chế chính sách ra đời chậm, khả năng thực thi chưa cao, công tác giải quyết vướng mắc chưa kịp thời cũng ảnh hưởng đến cơ hội kinh doanh của DN.

Năm 2009, ngành CN phấn đấu đẩy mạnh sản xuất để đạt mức tăng trưởng không thấp hơn 10%. “Mục tiêu này không dễ dàng trong bối cảnh khó khăn hiện nay, đòi hỏi toàn ngành phải khai thác tối đa năng lực sản xuất và nhu cầu thị trường để đáp ứng các sản phẩm thiết yếu của nền kinh tế là điện, than, phân bón, sắt thép, máy móc phục vụ nông nghiệp…; một số sản phẩm tiêu dùng như may mặc, giày dép, sữa, dầu thực vật… và các sản phẩm XK như dầu thô, dệt may, giày dép, đồ gỗ, thủ công mỹ nghệ… Đồng thời, đẩy mạnh sản xuất các sản phẩm làm nguyên liệu, phụ tùng cho sản xuất chính, góp phần giảm NK. Các đơn vị thuộc Bộ tiến hành rà soát hợp lý hóa sản xuất để tiết kiệm chi phí, hạn chế sử dụng điện giờ cao điểm, hạ giá thành sản phẩm, ổn định giá bán những mặt hàng trọng yếu” - Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh.