Theo phản ánh của các DN thép như Công ty CP luyện thép Sông Đà, Công ty CP Thép Việt, Vạn Lợi, Đình Vũ và Hòa Phát, trong tháng 7 nhận được Công văn của Vietcombank và BIDV với nội dung: “Thép phế, gang và gần như tất cả nguyên phụ liệu cho ngành sản xuất phôi không thuộc nhóm hàng được ưu tiên đảm bảo cho vay ngoại tệ”.

Nhiều DN thép có nguy cơ ngưng hoạt động vì không vay, mua được ngoại tệ.

Các ngân hàng thương mại cho biết, cơ sở của công văn này là theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước. Do vậy, hàng loạt hợp đồng nhập khẩu thép phế, gang và vật liệu khác phục vụ sản xuất phôi đã ký của các DN này không thể mở được thư tín dụng.

Trong khi đó, theo ông Phạm Chí Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam, lượng thép phế trong nước hiện chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu của các nhà máy sản xuất phôi. 6 tháng đầu năm 2009, Việt Nam mới nhập khoảng 980.000 tấn thép phế (chưa đến 50% nhu cầu nguyên liệu cho cả năm 2009, khoảng 2 triệu tấn).

Ông Cường nhấn mạnh: “Nếu như trước năm 2005 chỉ có Công ty gang thép Thái nguyên là đơn vị duy nhất sản xuất được phôi với sản lượng khoảng 300.000 tấn một năm thì đến cuối 2009, tổng công suất của các đơn vị sản xuất phôi từ thép phế dự kiến đạt 4,5 triệu tấn, đáp ứng 60% nhu cầu phôi thép trong nước. Nhờ có sự chủ động trong sản xuất, có những giai đoạn, thép của Việt Nam rẻ hơn so với giá thế giới khoảng 200 USD một tấn, đây là điều chưa từng có”.

Việc không ưu tiên dành ngoại tệ cho nhập khẩu thép phế đồng nghĩa các nhà máy sản xuất phôi thép không có nguyên liệu để sản xuất. Theo các DN, bất hợp lý hơn là trong khi thép phế, nguyên liệu phục vụ sản xuất, bị gạt ra thì phôi thép và thép thành phẩm lại xếp trong nhóm được ưu tiên bảo đảm ngoại tệ để nhập khẩu..

Nhiều DN thép khẩn thiết kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét lại chính sách theo hướng ưu tiên cho vay nhập khẩu thép phế và nguyên phụ liệu cho ngành sản xuất phôi thép.