Bộ Công thương vừa ban hành Quy định tạm thời về điều kiện đầu tư các dự án gang thép. Nhận định của ông Lê Dương Quang - Thứ trưởng Bộ Công thương phụ trách về vấn đề này.

Lý do nào khiến Bộ Công thương ban hành quy định tạm điều kiện đầu tư các dự án gang thép mới đây, thưa ông?

 Kết quả kiểm tra tình hình thực hiện quy hoạch phát triển ngành thép Việt Nam cho thấy việc quản lý và cấp giấy chứng nhận đầu tư các dự án sản xuất gang thép tại một số địa phương trong thời gian qua chưa phù hợp với quy định của Luật Đầu tư và Luật Xây dựng hiện hành

 Chẳng hạn như không đảm bảo điều kiện cần thiết về quy mô; trình độ công nghệ sản xuất, chủng loại sản phẩm, nguồn nguyên liệu đầu vào, hạ tầng cơ sở...dẫn đến tình trạng phá vỡ quy hoạch; một số dự án đầu tư thiếu tính bền vững, mất cân đối giữa sản xuất thượng nguồn và hạ nguồn, có độ rủi ro cao.

 Việc Bộ Công thương quy định tạm thời điều kiện đầu tư các dự án gang thép là nhằm chấn chỉnh hoạt động đầu tư vào lĩnh vực này, đảm bảo thực hiện được các mục tiêu chủ yếu của quy hoạch phát triển ngành thép, hạn chế tình trạng đầu tư tràn lan, gây lãng phí nguồn lực của xã hội.

 Ông có cho rằng, việc ban hành "điều kiện tạm thời khi đầu tư các dự án thép "sẽ án chế được tình trạng cấp phép và đầu tràn lan ở các địa phương như hiện nay?

 Nếu các địa phương thực hiện nghiêm túc hướng dẫn của Bộ Công thương tại Công văn số 8017/BCT-CNNg ngày 17/8/2009 về việc quy định tạm thời điều kiện đầu tư các dự án gang thép, thì chắc chắn sẽ hạn chế được tình trạng cấp phép và đầu tư tràn lan các dự án gang thép ở các địa phương.

 Trường hợp các địa phương vẫn cấp phép cho các dự án gang, thép mới, mà không cần quan tâm tới các điều kiện do Bộ Công thương đưa ra, thì sẽ giải quyết như thế nào?

 Tôi không cho rằng sẽ xảy ra chuyện đó, bởi các địa phương đều tôn trọng ý kiến của các bộ quản lý ngành. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành hữu quan tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tại các địa phương để kịp thời "thổi còi” đối với các dự án không đảm bảo điều kiện.

 Mặt khác, tôi tin là các nhà đầu tư cũng biết về quy định nói trên và sẽ cân nhắc kỹ khi muốn đầu tư vào ngành thép để khỏi bị thiệt hại.

 Nếu Bộ Công thương yêu cầu một dự án đang triển khai phải dừng lại, thì cơ chế nào để kiểm tra, giám sát chủ đầu tư và địa phương có thực hiện yêu cầu đó hay không? Nhất là khi thời gian qua, các địa phương đã cấp rất nhiều dự án thép ngoài quy hoạch, mà không cần có ý kiến của Bộ Công thương và các dự án này cũng chưa bị dừng hay rút giấy phép đầu tư

 Việc kiểm tra, giám sát chủ đầu tư và địa phương sẽ được thực hiện chủ yếu thông qua cơ chế tự kiểm tra và tự chịu trách nhiệm của các địa phương.

 Với cơ chế phân cấp mạnh mẽ trong việc cấp giấy chứng nhận đầu tư như hiện nay, các địa phương không chỉ có quyền hạn rộng rãi hơn trước mà còn phải cầu trách nhiệm cao hơn về các quyết định của mình trước Chính phủ và trước pháp luật.

 Bộ Công thương đã có văn bản yêu cầu các đã phương rà soát các dự án thép trên địa bàn và gửi văn bản báo cáo trước ngày 30/6/2009. Vậy tới thời điểm này, có bao nhiêu địa phương có báo cáo?

 Đến thời điểm hiện nay, đã có 52 địa phương trong cả nước có báo cáo rà soát các dự án đầu tư sản xuất thép trên địa bàn gửi về Bộ Công thương. 11 địa phương còn lại cũng có văn bản thông báo về việc không có dự án gang thép trên địa bàn. Chúng tôi đang tổng hợp để đề xuất hướng giải quyết cụ thể lên Thủ tướng Chính phủ