Trong khi số lượng phôi thép do các DN trong nước sản xuất mới đáp ứng được 1/3 nhu cầu sản xuất thép, nhưng do tiêu thụ quá chậm cho nên các DN tìm cách xuất khẩu phôi thép ra nước ngoài - một cách làm rất phù hợp với chiến lược phát triển lâu dài của nền kinh tế chung, thì có một vài người đã lên tiếng khuyến cáo, coi chừng "tham bát, bỏ mâm". Trước bối cảnh đó, Bộ Tài chính lại "dựng rào cản" tăng thuế xuất khẩu phôi thép lên 15%.

Còn thép thành phẩm thì sao? Theo Hiệp hội Thép VN, tốc độ tiêu thụ cũng giảm dần. Cụ thể là trong tháng 6.2008 tiêu thụ 250.000 tấn, giảm 60.000 tấn so với tháng 5, sang tháng 7, mức tiêu thụ càng thấp hơn, chỉ được 240.000 tấn, giảm 10.000 tấn so với tháng 6 (dự kiến tháng 8 lại còn thấp hơn). Và, cũng để ngăn chặn tình trạng này, Bộ Tài chính nước ta lai dựng tiếp rào cản mới, tăng thuế xuất khẩu thép lên 20%!

Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính tác động lớn đến chuyện sản xuất và tiêu thụ phôi thép trong thời gian qua là do tốc độ tiêu thụ thép thành phẩm quá chậm, dẫn đến một số DN phải tạm ngừng hoặc giảm khối lượng sản xuất, cho nên mức tiêu thụ phôi thép cũng giảm theo.

Trong khi Nhà nước chưa có cơ chế tài chính hỗ trợ cho cả hai loại hình DN sản xuất phôi và thép thành phẩm, việc DN tự tìm được đầu ra, tự khơi thông dòng chảy hiệu quả cho sản phẩm của mình, mà cụ thể là xuất khẩu được cả phôi và thép thành phẩm đang tạm dư thừa là điều rất đáng biểu dương. Chủ động và sáng tạo của DN là "trong cái khó, phải ló cái khôn". Khi đồng vốn kinh doanh quay vòng nhanh, hệ số sinh lời lớn, góp phần trực tiếp cải thiện đời sống công nhân, tăng nguồn thu cho ngân sách... thì làm sao lại nói là "tham bát, bỏ mâm" được?