Năm 2010, kinh tế VN được dự báo sẽ có nhiều sức bật, nhưng đến thời điểm hiện tại, năm 2010 có nhiều dấu hiệu lặp lại năm 2009 khi Nhà nước tiếp tục chính sách tiền tệ thận trọng để kiểm soát lạm phát. Theo TS Lê Xuân Nghĩa - Phó chủ tịch Ủy ban giám sát Tài chính Quốc gia - diễn biến lạm phát cho thấy dấu hiệu ổn định khi chì số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7/2010 gần như giữ nguyên với mức tăng 0,06% so với tháng trước. Đây là mức tăng thấp nhất kể từ tháng 4/2009. Và như vậy, có thế nói kiểm soát lạm phát đã thực hiện khá tốt, CPI cả năm dự kiến chỉ khoảng dưới 8%.

Chỉ số giá tiêu dùng

CPI tháng 8 theo tháng tăng 0,23% và theo năm tăng 8,18%. Xu hướng tăng CPI theo năm gần như không thay đổi trong tháng 7 cho thấy xu hướng này đang chạm đáy. Tác động của việc nâng tỷ giá gần đây vẫn chưa phản ánh vào CPI và chủ yếu tác động này sẽ nhằm vào giá nguyên vật liệu và giá bán buôn thay vì giá hàng tiêu dùng. Mối liên hệ giữa việc trượt giá của đồng VNĐ và việc CPI tăng vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, với áp lực tăng giá xuất phát từ các yếu tố nội tại trong nước, tốc độ tăng CPI theo tháng sẽ tăng nhẹ từ nay cho tới cuối năm.


Trong 10 nhóm mặt hàng trong giỏ hàng hóa tính CPI, có 4 mặt hàng  tăng giá chậm  lại và 6 mặt hàng  tăng giá nhanh hơn nếu xét về mức tăng theo tháng của tháng 8 so với tháng 7. Nhưng 3 mặt hàng có giá giảm trong tháng trước thì đã tăng trở lại trong tháng này, gồm: lương thực thực phẩm, nhà ở, vật liệu xây dựng, vận tải và viễn thông. Giá tăng ở các mặt hàng chủ chốt như gạo, sắt thép và xăng dầu cũng góp phần vào xu hướng tăng giá.


Có lẽ, còn quá sớm để nhận thấy những dấu hiệu tăng giá có liên quan đến việc nâng tỷ giá lên thêm 2,1% gần đây. Tháng 9 sẽ là tháng đầu tiên diễn ra điều này. Mô hình từ đầu năm đã dự đoán xu hướng tăng trưởng CPI theo năm sẽ có đáy rơi vào quý III. Tuy nhiên, theo dự báo, quan trọng hơn cả là xu hướng tăng CPI theo tháng đang tăng trong khi xu hướng tăng CPI theo năm vẫn giữ trong  phạm vi 8% - 8.5% từ nay cho tới cuối năm.

Xuất nhập khẩu và thâm hụt thương mại

Theo Tổng cục Thống kê, thâm hụt thương mại tháng 8 đạt 900 triệu USD; thấp hơn so với dự kiến, đồng thời thâm hụt thương mại tháng 7 được điều chỉnh giảm xuống 978 triệu USD. Thâm hụt thương mại tháng 8 giảm 7,9% so với tháng trước và giảm 40,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo đó, thâm hụt thương mại tính từ đầu năm đạt 8,51 tỷ USD, thâm hụt thương mại cả năm 2010 được dự báo khoảng 13,1 tỷ USD.

Những số liệu gần đây cho thấy kim ngạch xuất khẩu đạt khá cao trong khi kim ngạch nhập khẩu không tăng mạnh. Thâm hụt sẽ tăng lên trong năm nay nhưng sẽ thấp hơn so với mức đỉnh năm 2008.


Hầu hết số liệu điều chỉnh là do kim ngạch xuất khẩu tăng, cho thấy 2 đợt nâng tỷ giá cùng với việc đầu tư mạnh đã có tác động tích cực đối với xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu có khả năng sẽ vượt 6 tỷ USD/tháng kể từ thời điểm hiện tại trong khi tỷ trọng xuất khẩu không phải hàng hóa bình quân vẫn thấp hơn 23% tính từ đầu năm cho tới nay. Đây đều là những dấu hiệu tích cực vì kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đang tăng dần trên chuỗi giá trị.

Tuy nhiên, kim ngạch nhập khẩu vẫn tăng nhanh hơn xuất khẩu. Nếu nhìn vào số liệu lũy kế 8 tháng; thì kim ngạch xuất khẩu tăng 20% so với cùng kỳ năm trước trong khi kim ngạch nhập khẩu tăng 26,1%. Sự mất cân đối trong cơ cấu kim ngạch xuất nhập khẩu tiếp tục tác động xấu đến nền kinh tế. Nếu thâm hụt thương mại/tháng đạt dưới 1,2 tỷ USD từ nay tới cuối năm thì thâm hụt thương mại vào cuối năm khoảng dưới 13,5 tỷ USD, cao hơn khoảng 1 tỷ USD so với mức thâm hụt thương mại năm trước (là 12,35 tỷ USD).
 
Việc tỷ giá tăng phản ánh sự thiếu niềm tin vào các tài sản bằng tiền đồng và liên quan mật thiết đến sự tăng trưởng tín dụng và lượng cung tiền. Điều này có thể thấy ở tỷ lệ lạm phát cao của Việt Nam so với các nước trong khu vực.

Những diễn biến như thời gian vừa qua của kinh tế VN sẽ tác động tiêu cực tới thị trường chứng khoán. Mới đây nhất, Ngân hàng Nhà nước quyết định giữ mức lãi suất cơ bản bằng đồng Việt Nam tháng thứ 10 liên tiếp là 8%/năm và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/09/2010. Tình hình tỷ giá đã có chiều hướng bớt căng thẳng sau quyết định giảm giá VND thêm 2%. Mặc dù vậy, vẫn còn không ít lo ngại về sự ổn định của tỷ giá trong thời gian tới, nhất là vào thời điểm cuối năm khi nhu cầu thanh toán và lượng nhập siêu thường có xu hướng tăng cao... TS Lê Xuân Nghĩa - Phó chủ tịch Ủy ban giám sát Tài chính quốc gia - trong bài phát biểu “Kinh tế vĩ mô và rủi ro tài chính vĩ mô” tại hội thảo cấp cao về chính sách tổ chức ngày 18/08 cũng nhận xét: “Rủi ro tài chính vĩ mô đáng kể nhất mà Việt Nam có thể gặp phải trong trung hạn là vấn đề tiền tệ, cụ thể là tỷ giá”…