So với tháng trước, giá bán thép trong tháng 3 ở phía Bắc tăng nhanh từ 1,38 đến 1,4 triệu đồng/tấn (tăng gần 12%); phía Nam tăng từ 1,1 đến 1,6 triệu đồng/tấn (9 đến 14,3%). Như vậy, tính từ đầu năm đến nay các doanh nghiệp thép đã 3 lần điều chỉnh tăng với mức gần 2 triệu đồng/tấn.

CôngThương -Thép tăng giá chóng mặt

Trái với nhận định của Hiệp Hội Thép và Tổng công ty Thép Việt Nam rằng, giá điện tăng 6,8% chỉ làm tăng 0,4- 0,5% chi phí đầu vào của ngành thép, tức tăng 50- 100 nghìn đồng/tấn thép thành phẩm nhưng đến nay giá thép trong nước đã tăng chóng mặt.

Ngay sau khi Bộ Công Thương công bố tăng giá điện từ 1/3, ngày 3/3, nhiều nhà máy thép đã đồng loạt thông báo tăng thêm 300 nghìn đ/tấn so với giá tại thời điểm trước đó là 11,5 triệu đ/tấn. Ba lần điều chỉnh tiếp theo giá thép tiếp tục tăng thêm tương ứng 300 nghìn, 400 nghìn và 500 nghìn đ/tấn. Như vậy, tính đến thời điểm này, giá bán tại các nhà máy thép đã tăng khoảng 1,5 triệu - 2 triệu đ/tấn.

Theo Tổng công ty Thép Việt Nam, hiện giá bán thép cuộn và thép tròn đốt tại nhà máy (chưa tính thuế VAT) của các đơn vị trực thuộc và liên doanh với tổng công ty cho các đại lý phổ biến ở mức: phía Bắc từ 13,14 đến 13,23 triệu đồng/tấn (VPS, Gang thép Thái Nguyên); phía Nam từ 13,27 đến 13,5 triệu đồng/tấn (Thép miền Nam, Vinakyoei).

Tại cuộc họp của Tổ điều hành thị trường trong nước, ông Nguyễn Tiến Nghi- Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA)- lý giải: Giá điện, giá xăng, lãi suất vay ngân hàng, tỷ giá USD… tăng chỉ ảnh hưởng một phần vào giá thành thép xây dựng. Giá thép tăng mạnh như vừa qua chủ yếu là do giá phôi nhập khẩu tăng cao. Có thông tin cho biết, hơn một tháng qua, các hãng thép lớn đã ký với các nhà cung cấp quặng lớn trên thế giới tăng giá quặng thép lên 30- 40% so với giá cũ. Thông tin này đã ảnh hưởng mạnh đến thị trường trong nước.

Hiện giá chào phôi nguồn CIS phổ biến ở mức 530- 550 USD/tấn FOB Biển Đen, tăng khoảng 80 USD/tấn so với tháng trước và tăng 115- 125 USD/tấn so với cuối năm 2009. Giá chào phôi thép (nguồn từ Nga, Thái Lan, Đài Loan) cho Việt Nam tiếp tục tăng mạnh, phố biến ở mức 580- 620 USD/tấn, tăng gần 100 USD/tấn so với tháng trước. Giá chào thép phế phổ biến ở mức 430- 460 USD/tấn CFR loại HSM1/2 80:20, tăng 60 USD/tấn so với tháng trước. Theo ông Nghi, hợp đồng giữa các hãng lớn và các nhà cung cấp quặng trên thế giới có hiệu lực, có khả năng giá phôi và phế liệu thép sẽ cao hơn hiện nay.

Ông Nghi cho biết thêm, mặc dù hiện nay sản lượng phôi thép trong nước đã đáp ứng được 60% nhu cầu trong nước nhưng 40% phôi còn lại và đến 80% lượng phế liệu thép vẫn phải nhập khẩu. vì thế ngành thép còn phụ thuộc phần lớn vào thị trường thế giới.

Thép bị “làm giá”?

Hiện giá bán thép trên thị trường bán lẻ dao động ở mức: phía Bắc 14,5- 14,7 triệu đồng/tấn; phía năm 14,2- 15 triệu đồng/tấn tùy từng chủng loại. Qua đó cho thấy, giá bán của các đại lý ra thị trường bán lẻ có chênh lệch rất lớn so với giá của các nhà sản xuất, khoảng từ 800 nghìn cho đến gần 1 triệu đ/tấn. Điển hình như Thép Việt (Pomina), giá bán do nhà máy công bố là 13,7 triệu đ/tấn, trong khi giá bán lẻ ngoài thị trường là 14,6 triệu đ/tấn, chênh 900 nghìn đ/tấn… Vì thế, nhiều ý kiến cho rằng, thép trong nước đang bị “làm giá”, đẩy giá lên quá cao.

Một điều lạ lùng nữa là, trong lúc thép đang “sốt” giá thì các doanh nghiệp thương mại lại đẩy mạnh mua vào để chờ cơ hội bán giá cao. Trong tháng 3, sản xuất và tiêu thụ thép tăng mạnh so với tháng trước (trái với quy luật hàng năm). Lượng thép sản xuất tháng 3 ước đạt 400.000 tấn, tăng 121.400 tấn so với tháng trước; lượng tiêu thụ ước đạt 450.000 tấn, tăng 147.476 tấn so với tháng trước, tăng 51% so với cùng kỳ 2009. Trong khi tồn kho thép thành phẩm ở mức mỏng 200.000 tấn. Và mặc dù tiêu thụ thép rất tốt nhưng hiện nay có hiện tượng một số doanh nghiệp và đại lý ghìm giữ lượng bán ra, thậm chí không bán vì lo ngại giá thép còn cao.

Có ý kiến cho rằng, khi tính giá bán, hầu hết các DN đều dựa trên giá phôi nhập khẩu mà bỏ qua phần phôi thép mình đã sản xuất được. Trong khi nửa đầu tháng 3/2010, lượng phôi thép được các DN nhập khẩu chỉ khoảng 50.000 tấn với giá nhập bình quân vẫn dưới 500 USD/tấn, thấp hơn 60-80 USD/tấn như hiện nay.

Giải thích lý do vì sao nhập phôi về giá thấp lại bán thép giá cao, ông Nghi cho rằng: Ngành thép phải bảo toàn vốn để tái sản xuất, phải bảo đảm làm sao bán 1 tấn thép thành phẩm vẫn nhập được 1 tấn nguyên liệu. Hơn nữa, không thể lấy lãi của 1-2 tháng để đánh giá là ngành thép đang lãi lớn, phải lấy lãi tháng này bù trừ cho những tháng trong năm. Giá cả là do doanh nghiệp quyết định, Hiệp hội cũng chỉ cung cấp thông tin, lên tiếng cảnh báo với các doanh nghiệp.

Cho dù với lý do gì, thì việc giá thép tăng quá cao như hiện nay cũng gây ảnh hưởng không nhỏ đến người tiêu dùng, các doanh nghiệp xây dựng và với chính ngành thép trước sức ép cạnh tranh từ thép ngoại. Đối với các doanh nghiệp thương mại và các đại lý không thể đưa ra lý do để bảo toàn vốn bằng sản phẩm, việc họ đẩy giá thép lên cao, hưởng chênh lệch bất hợp lý gần 1 triệu đồng/tấn so với giá của các nhà sản xuất là không thể chấp nhận.

Trong khi nguồn cung thép cho thị trường vẫn cao hơn nhu cầu. Chưa kể trong năm nay, một số dự án thép lớn khác cũng đi vào sản xuất sẽ khiến lượng thép cung cấp ra thị trường gấp tới 3 lần sức tiêu thụ. Trong khi đó, thép nội luôn phải cạnh tranh khốc liệt với thép ngoại, vốn có giá rẻ hơn luôn rập rình tràn vào thị trường. Nếu các doanh nghiệp tiếp tục đẩy giá lên cao rất có thể sẽ phải chịu một thiệt hại kép gồm người tiêu dùng, doanh nghiệp và chính ngành thép Việt Nam.

baocongthuong