Trung Quốc và Iran đang thương lượng cơ chế giao dịch thương mại đối với sản phẩm dầu và một số dự án khác bằng nhân dân tệ (NDT), Reuters ngày 23-7 dẫn một nguồn tin từ Iran cho biết.

Các cuộc thương lượng được thực hiện sau khi Iran bị Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) gia tăng cấm vận kinh tế nhằm cô lập Iran khỏi hệ thống tài chính toàn cầu.

Ý tưởng dùng NDT từng được công ty lọc dầu Trung Quốc (Sinopec), một trong những công ty mua dầu lớn của Iran, đưa ra nhiều tháng trước đây và mới đây được Iran chính thức đề xuất với Trung Quốc.

Theo đó, Iran, nước cung cấp dầu thô lớn thứ 3 cho Trung Quốc, sẽ thiết lập tài khoản bằng NDT trong một ngân hàng của Trung Quốc để thanh toán các giao dịch khi bán dầu thô và mua lại nhiên liệu của Trung Quốc. Tài khoản này cũng sẽ dùng cho các buôn bán khác.

Trong khi cả hai đều coi đây là giải pháp kỹ thuật chính đáng, Trung Quốc vẫn lo ngại sự thay đổi này có thể gây nên những nguy cơ về chính trị. Thay đổi này đồng nghĩa với việc Bắc Kinh có thể mất đi những lợi ích có thể có trong bảo hiểm rủi ro dành cho các loại tiền tệ quốc tế khác như đồng euro.

Một quan chức giấu tên của Trung Quốc cho biết vào thời điểm này, Trung Quốc chưa thể đồng ý ngay với Iran nhưng đây sẽ là một cách cần đến nếu thương mại giữa Iran và Trung Quốc gặp khó khăn.

Trong nửa đầu năm nay, Trung Quốc nhập gần 1/3 lượng dầu thô từ Iran (tương đương 366.000 thùng/ngày) và bán lại nhiên liệu cho Iran vì nước này thiếu các phương tiện lọc dầu sau khi Nga và các nước Tây Âu ngưng cung cấp phương tiện cho Iran do cấm vận của Mỹ.

Hai tập đoàn năng lượng lớn của Trung Quốc là CNPC và Sinopec, đều đang có những dự án khoan dầu trị giá hàng tỉ đô la Mỹ tại Iran. Nhiều công ty Trung Quốc khác cũng có những dự án về xây dựng đường ống và các các nhà máy điện tại nước này.

Ngoài NDT, tháng 10-2009, Tehran còn đề xuất giao dịch thương mại song phương với Thổ Nhĩ Kỳ bằng đồng tiền riêng của hai nước. Tuần trước, một quan chức Iran cho biết Tehran đang thảo luận ý tưởng dùng đồng dirham của Các tiểu vương quốc Ả Rập (UAE) thay vì dùng euro để đối phó với những biện pháp trừng phạt của EU. Tuy nhiên, ý tưởng này đã bị UAE bác bỏ, cho đó là chuyện đùa.

Tuy nhiên, ý tưởng dùng NDT có vẻ khả quan hơn nhờ thương mại song phương đang tăng lên giữa Bắc Kinh và Tehran. Thương mại song phương giữa 2 nước đạt 21,2 tỉ đô la Mỹ năm 2009.

Sau khi bị Mỹ áp lệnh trừng phạt nhiều năm, Iran đã chuyển sang dùng đồng euro trong các giao dịch dầu toàn cầu. Nhưng mới đây, khi EU gia tăng mức trừng phạt với Iran vì chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này, Iran lại phải tìm những phương tiện thay thế thích hợp khác.

Nguồn: Reuters