Thị trường thép tiếp tục chịu sức ép khi sức mua yếu, giá giao ngay và hợp đồng tương lai trong nước giảm mạnh làm ảnh hưởng tới tâm lý của người mua ở nước ngoài. Với sản lượng đang tăng cùng với dự đoán về việc nới lỏng cắt giảm sản lượng mùa đông năm nay, dự báo giá thép sẽ tiếp tục có xu hướng đi xuống từ đây cho tới cuối năm.
Trong một nỗ lực để bù đắp cho tăng trưởng kinh tế ảm đạm và cũng để giảm thiểu tác động bất lợi của cuộc chiến thương mại với Mỹ, Trung Quốc đã và đang nỗ lực thúc đẩy lĩnh vực cơ sở hạ tầng. Chỉ trong vòng 34 ngày từ ngày 17 tháng 10 đến ngày 19 tháng 11, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc, cơ quan lập kế hoạch kinh tế hàng đầu, đã phê duyệt ba dự án cơ sở hạ tầng lớn với tổng vốn đầu tư là 132,4 tỉ Nhân dân tệ (19,1 tỷ đô la). Con số này tương đương với khoảng 51% tổng vốn đầu tư cơ sở hạ tầng đã được phê duyệt trong nửa đầu năm 2018 (260,3 tỷ Nhân dân tệ). Ba dự án này liên quan đến việc xây dựng một sân bay ở khu tự trị Tân Cương thuộc miền tây Trung Quốc và hai đường sắt lần lượt ở phía tây nam và phía đông Trung Quốc.
Vốn đầu tư vào xây dựng cơ sở hạ tầng đã tăng 3,7% so với năm ngoái trong 10 tháng đầu năm 2018, cao hơn 0,4 điểm phần trăm so với 9 tháng đầu năm, mặc dù vẫn còn thấp hơn mức tăng trưởng hàng năm 19% của năm 2017. Sự sụt giảm mạnh trong tăng trưởng đầu tư cơ sở hạ tầng chủ yếu là do chiến dịch thoái nợ của Trung Quốc và sự thẳng tay của chính quyền địa phương đối với hoạt động tài chính ngầm.
Đây được xem là bệ đỡ cho thép xây dựng, vốn gần đây đã trải qua những đợt giảm giá mạnh. Những nỗ lực của chính phủ để thúc đẩy cơ sở hạ tầng ít nhất cũng sẽ làm cho nhu cầu thép xây dựng ổn định.
Một số nhà máy cho rằng không có sự thay đổi cơ bản nào trong nhu cầu mặc dù giá thép giảm gần đây, mà chủ yếu là do sự tự tin thấp vào nền kinh tế của năm sau, thị trường tương lai ảm đạm và một sự điều chỉnh sau khi giá tăng nhanh hồi tháng Mười.
Sản lượng thép cây trong tháng 10 đạt mức cao kỷ lục 19,13 triệu tấn, tăng 15% so với năm ngoái, theo số liệu của Cục Thống kê Quốc gia. Sản lượng thép cây trong 10 tháng đầu năm đạt 172,11 triệu tấn, tăng 7,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, sản lượng cuộn trơn đạt 13,31 triệu tấn trong tháng 10, tăng 15% so với một năm trước đó. Sản lượng cuộn trơn tương đương 119,38 triệu tấn trong 10 tháng đầu năm nay, cao hơn 10,2% so với năm trước. Sản lượng thép cây và cuộn trơn chiếm khoảng 33,1% sản lượng thép thành phẩm của cả nước trong tháng 10.
Biên lợi nhuận khá lớn đối với thép cây và nhu cầu mạnh mẽ có thể là nguyên nhân đằng sau cho sự gia tăng sản lượng thép cây trong nước vào tháng 10. Mức lợi nhuận gộp của thép cây cho các nhà sản xuất lò cao là hơn 1.000 NDT/tấn (144 USD/tấn), trong khi các nhà máy lò điện hồ quang là khoảng 500-700 NDT/tấn.
Dự báo tồn kho thép sẽ cao hơn khi nhu cầu tiêu thụ trực tiếp thấp và mức giảm sản lượng ít hơn so với dự kiến trước đó nên triển vọng giá có xu hướng tiêu cực hơn vào cuối tháng 11 và tháng 12, khi thời tiết lạnh hơn làm ảnh hưởng đến các hoạt động xây dựng ngoài trời.
Thép cây đã có giao dịch tuần tồi tệ nhất, khi giá rớt mạnh qua từng ngày. Tại thị trường bán lẻ Bắc Kinh, giá giao ngay của thép cây HRB400 đường kính 18-25 mm hôm thứ Năm ở mức 3.970 NDT/tấn (572 USD/tấn) xuất xưởng trọng lượng thực tế, bao gồm thuế giá trị gia tăng 16%, giảm tới 395 NDT/tấn so với tuần trước. Trong khi đó, hợp đồng thép cây giao tháng 1 trên sàn giao dịch kỳ hạn Thượng Hải đóng cửa ở mức 3.729 NDT/tấn (537 USD/tấn), cũng thấp hơn tuần trước 155 NDT/tấn sau đợt giảm 5 ngày.
Ở thị trường xuất khẩu, thép cây BS4449 GR500 đường kính 16-32 mm cũng đã giảm 3,5 USD/tấn so với tuần trước xuống còn 505,5 USD/tấn FOB trọng lượng thực tế Trung Quốc.
Các ngành sản xuất của Trung Quốc đang phải chứng kiến sự thu hẹp chưa từng thấy. Sản lượng xe hơi có thể nhìn thấy sự tăng trưởng âm lần đầu tiên kể từ đầu những năm 1990 trong năm nay. Sản lượng xe từ tháng 1 tới tháng 10 đạt 22,83 triệu chiếc, giảm 0,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh số bán xe ô tô đã giảm xuống mức thấp nhất trong bảy năm hồi tháng Chín. Hãng sản xuất xe hơi của Mỹ Ford đã báo cáo doanh số giảm 43% trong tháng 9 so với tháng 9 năm ngoái. Dữ liệu này thể hiện một bức tranh ảm đạm.
Một số nhà quan sát cho rằng sự sụt giảm này một phần là do cuộc xử lý thẳng tay của Bắc Kinh đối với hành vi cho vay làm cạn kiệt dòng vốn tín dụng tới những người mua xe hơi ở các thành phố nhỏ hơn trong nước. Sự chậm lại của thị trường xe hơi cũng là dễ hiểu vì nó đã tăng trưởng nhanh chóng trong 20 năm qua, và tốc độ này không thể duy trì lâu dài. Nhưng với cuộc chiến thương mại với Mỹ và tăng trưởng kinh tế chậm hơn sẽ làm cho tình hình trở nên phức tạp.
Một mối lo ngại nữa đối với các nhà sản xuất thép dẹt là sản xuất hàng tiêu dùng chậm hơn. Từ tháng 1 đến tháng 9, số lượng máy điều hòa, máy giặt và tủ lạnh của nước này tăng 12,9%, 0,7% và 2,1% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm mạnh so với mức tăng trưởng hàng năm của năm 2017 lần lượt là 26,4%, 3,2% và 13,6%.
Đáng lo ngại hơn là nhu cầu máy điều hòa không khí đã dồn vào năm 2018, và do đó sự sụt giảm có thể sẽ rõ rệt hơn vào năm 2019. Điều này là do Mỹ áp thuế nhập khẩu 10% đối với máy điều hòa không khí của Trung Quốc vào ngày 24 tháng 9, thuế tăng lên 25% vào đầu năm 2019. Do đó, các nhà xuất khẩu đã vội vàng giao hàng hóa bị ảnh hưởng trước cuối năm 2018.
Mặc dù nhu cầu thép dẹt đang giảm, nhưng Trung Quốc vẫn tiếp tục đưa vào các nhà máy sản xuất thép cán nóng mới, càng tạo thêm áp lực lên nguồn cung, điều này có thể khiến các nhà máy hoạt động kém hiệu quả hơn gặp rắc rối nghiêm trọng. Nhiều nhà máy cũng đang phải vật lộn với chi phí nâng cấp các thiết bị về môi trường của họ, điều này cũng làm tăng thêm chi phí sản xuất thép.
Biên lợi nhuận của thép cuộn cán nóng đã xuống mức thấp nhất trong 19 tháng và đưa một số nhà sản xuất tới gần mức hòa vốn. Quan trọng hơn, nó cho thấy sự yếu kém về cấu trúc trong các bộ phận của nền kinh tế Trung Quốc do việc siết chặt tín dụng và thanh khoản.
Tốc độ suy giảm trong giá HRC nội địa đã tăng nhanh kể từ tháng 8, ăn mòn vào lợi nhuận của các nhà sản xuất thép. Lợi nhuận HRC trong nước đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ giữa năm 2017 vào ngày 9 tháng 11 chỉ với 51 USD/tấn so với mức 170 USD/tấn hồi giữa tháng 6.
Các nhà sản xuất HRC đang gặp nhiều khó khăn chồng chất, khi nhu cầu đầu ra thu hẹp, mà chi phí đầu vào không ngừng tăng cao, hạ giá bán liên tục để thu hút khách hàng, thế nhưng người mua vẫn tỏ ra thờ ơ vì họ có xu hướng không mua khi giá đang rớt. Trong tuần qua, giá HRC SS400 dày 3 mm xuất khẩu đã rớt tổng cộng 13 USD/tấn xuống còn 493 USD/tấn FOB Trung Quốc hôm thứ Năm. Tại Thượng Hải, giá giao ngay của HRC Q235 5,5 mm đến thứ Năm ở mức 3.770 NDT/tấn (543 USD/tấn) xuất xưởng bao gồm thuế giá trị gia tăng, thấp hơn tuần trước 40 NDT/tấn. Trong khi đó, trên sàn giao dịch kỳ hạn Thượng Hải, hợp đồng tháng 1 đóng cửa ở mức 3.591 NDT/tấn, tăng 33 NDT/tấn so với tuần trước.
Sản lượng thép thô hàng ngày tại các nhà máy sản xuất thép thuộc Hiệp hội Sắt và Thép Trung Quốc (CISA) đạt mức trung bình 1,92 triệu tấn trong giai đoạn 1 - 10/11, tăng 0,6% so với giai đoạn 20 - 31/10, dữ liệu từ CISA cho thấy.
CISA ước tính tổng sản lượng thép thô của Trung Quốc vào đầu tháng 11 đạt 2,445 triệu tấn/ngày, tăng 0,4% so với cuối tháng 10 và cao hơn 6,8% so với cùng kỳ năm trước.
CISA cho biết dự trữ thép thành phẩm tính đến ngày 10/11 đã tăng lên 12,23 triệu tấn, tăng 0,1% so với ngày 31/10 và cao hơn 2,2% so với cùng kỳ.
Một số nhà quan sát trong ngành thép tin rằng tổng sản lượng thép bị mất trong giai đoạn mùa đông năm 2018-2019 sẽ ít hơn so với mùa đông năm ngoái và sản lượng thép thô sẽ không giảm đáng kể ít nhất là cho đến giữa tháng 11.
Ngoại trừ tháng 8, Trung Quốc liên tiếp ghi nhận những kỉ lục mới về sản lượng mỗi tháng kể từ tháng 4. Sản lượng đạt 82,55 triệu tấn trong tháng 10, tăng từ mức 80,85 triệu của tháng 9, theo số liệu thống kê công bố hôm 14/11. Sản lượng trong 10 tháng đầu năm đạt 782,46 triệu tấn, tăng 6,4% so với cùng kì năm ngoái.
Tuy nhiên, chi phí của giá vật liệu đầu vào tương đối cao đang ảnh hưởng đến triển vọng sản lượng thép. Cụ thể, giá phế liệu sắt trong nước năm nay đang ở mức cao nhất trong 5 năm và tăng 40% so với năm ngoái; giá quặng sắt cũng đang ở mức cao.
Nhập khẩu quặng sắt của Trung Quốc trong tháng 10/2018 xuống mức thấp nhất 4 tháng đạt 88,4 triệu tấn, thấp hơn so với 93,47 triệu tấn của tháng 9/2018. Dù nhu cầu của Trung Quốc vẫn duy trì ở mức cao do các nhà máy tranh thủ sản xuất trước khi thực hiện hạn chế sản xuất trong mùa đông, song nhập khẩu lại sụt giảm. Bởi vậy, sự suy giảm nhập khẩu thực sự là do xuất khẩu từ các nhà cung cấp lớn ít hơn. Mặt khác do sự mất giá của đồng Nhân dân tệ, rất nhiều người mua quặng sắt đã chuyển sang nguồn dự trữ tại cảng chuyển tới bằng đường biển, vì nó rẻ hơn rất nhiều khi họ mua bằng đồng nhân dân tệ thay vì USD.
Là một phần trong cuộc chiến chống ô nhiễm của chính phủ, các nhà máy ở khu vực phía bắc sẽ hạn chế sản xuất trong mùa đông kéo dài từ giữa tháng 11 đến giữa tháng 3. Tuy nhiên, các hạn chế trong mùa đông này được dự kiến sẽ linh hoạt hơn so với năm ngoái, sau khi Trung Quốc đưa ra các quy định hạn chế, thay vì cho phép các thành phố và các tỉnh tự thiết lập quy định cắt giảm sản xuất. Bộ Môi trường tuần trước cho biết, Trung Quốc sẽ không ngừng nỗ lực chống ô nhiễm ngay cả khi nền kinh tế chậm lại.
Refinitiv cho biết, Trung Quốc sẽ chỉ nhập khẩu khoảng 61,55 triệu tấn quặng sắt trong tháng 11/2018.
Trong 10 tháng đầu năm 2018, nhập khẩu quặng sắt của Trung Quốc đạt 891,69 triệu tấn, giảm nhẹ so với 896,1 triệu tấn cùng kỳ năm ngoái.
Trên Sàn giao dịch Hàng hóa Đại Liên hôm thứ Năm, Giá quặng sắt tương lai khép phiên tại mức 518,5 nhân dân tệ/tấn (tương đương 74,77 USD/tấn).
Các áp lực hiện tại cho thị trường thép:
· Sản lượng thép thô vẫn ở mức cao do chính sách cắt giảm sản lượng mùa đông năm nay được cho là sẽ nới lỏng hơn so với cùng kỳ năm ngoái.
· Căng thẳng thương mại Trung Quốc-Mỹ tồn tại nhiều bất ổn. Căng thẳng thương mại với Mỹ làm hạn chế xuất khẩu các sản phẩm cơ khí và điện tử, từ đó làm giảm nhu cầu thép bởi vì đây là một trong những ngành sử dụng thép chủ chốt.
· Các nhà máy giảm giá liên tục để kích cầu trong bối cảnh sức mua chậm
· Sự cạnh tranh gia tăng từ các nguồn giá rẻ khác
· Đồng NDT mất giá.
. Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc chậm lại trong bối cảnh cuộc chiến thương mại với Mỹ.
. Nhiệt độ ngoài trời đang ngày càng xuống thấp làm ảnh hưởng tới tiến độ các công trình xây dựng, làm ảnh hưởng tới nhu cầu tiêu thụ thép xây dựng.
. Hoạt động sản xuất từ các ngành hàng tiêu dùng chậm hơn
. Tồn kho thép thành phẩm tăng.
Tuy nhiên, giá vẫn nhận được hỗ trợ từ:
· Chính phủ tiếp tục công bố chính sách cắt giảm sản xuất vào mùa đông theo mục tiêu làm sạch bầu trời trong 3 năm.
· Giá nguyên liệu đầu vào đang tăng cao, nhất là quặng sắt và phế.
· Chính phủ Trung Quốc tăng cường đầu tư cho cơ sở hạ tầng và bất động sản.
Càng về cuối năm giá thép sẽ càng chịu sức ép giảm giá, cùng với tăng trưởng kinh tế được dự báo sẽ chậm lại, căng thẳng thương mại với Mỹ cũng ảnh hưởng không nhỏ đến đơn hàng xuất khẩu của Trung Quốc, từ đó tác động đến lượng HRC tiêu thụ trong các ngành sản xuất hàng tiêu dùng và gia dụng. Biên lợi nhuận của các nhà máy càng bị bào mòn, khi giá thép thành phẩm liên tục rớt trong khi chi phí sản xuất vẫn còn cao. Các nhà sản xuất thép đang phải đối mặt với nhiều khó khăn khi doanh số thép bán ra thấp.
Thép cây cũng bị áp lực giảm khi nhu cầu tiêu thụ thu hẹp tại các công trường. Áp lực với giá bán trong nước, các nhà cung cấp có xu hướng tăng cường xuất khẩu nhiều hơn. Tuy nhiên, thị trường xuất khẩu cũng đang gặp rất nhiều khó khăn khiến người bán phải liên tục hạ chào giá để thu hút người mua, nhưng xem ra thị trường đang nghiêng về phía khách hàng, nên giá sẽ càng đi xuống trong khi doanh số bán được không là bao.
Dự báo biên độ dao động của giá hai loại thép này là 5-10% tới cuối tháng 11 và đà giảm sẽ nới rộng hơn vào tháng cuối năm.
