Các chuyên gia tài chính cho rằng tỉ giá từ đầu năm tới nay luôn được giữ rất ổn định. Tại Nghị quyết 01 của Chính phủ, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết có thể giữ ổn định thị trường ngoại hối và mức biến động hay phá giá của đồng Việt Nam từ 2% đến 3%. Tuy nhiên, suốt mấy tháng đầu năm gần như không có sự biến động nào từ sự phá giá của chỉ số này. Bởi vậy doanh nghiệp (DN) xuất khẩu sợ rằng sắp tới USD tăng giá nên đã tranh thủ mua hàng vào để chuẩn bị xuất khẩu. Nhiều DN đang có USD thì chưa vội bán vì muốn chờ giá cao hơn. Chính vì lực cầu tăng đáng kể nên các ngân hàng buộc phải tăng giá USD.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nguyên nhân khác chứng tỏ sắp tới tỉ giá sẽ có thay đổi. Theo báo cáo triển vọng kinh tế Việt Nam năm 2012-2013 do Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia vừa công bố, tỉ giá VND/USD đang được đánh giá thấp hơn thực tế. Giá trị thật của USD lúc này đáng ra phải là 22.000 VND. Vừa qua, trên thế giới, USD liên tục tăng mạnh, đồng nội tệ của các nước đang bị mất giá so với USD.

So sánh với rổ tiền tệ thế giới, USD tăng, nội tệ của các nước giảm, còn VND/USD thì ổn định. Theo Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, điều này nghĩa là VND đang được định giá cao hơn giá trị thực 5%, vì vậy VND phải phá giá chứ không thể đứng yên. Nếu chúng ta giữ nguyên tỉ giá, hàng hóa xuất khẩu sẽ có xu hướng đắt đỏ hơn so với các sản phẩm nội địa tại các nước và sức tiêu thụ hàng Việt Nam bị ảnh hưởng. Nếu VND được phá giá, DN xuất khẩu thu USD về sẽ mua được nhiều VND hơn trong khi các chi phí đầu vào như nguyên vật liệu, thuế, nhân công… vẫn vậy. Những DN nhập nguyên vật liệu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu cũng có lợi. Chẳng hạn như ngành dầu khí nhập khẩu khoảng 9 tỉ USD nhưng xuất được 14 tỉ USD, DN sẽ được hưởng lợi từ tỉ giá ở khoảng 5 tỉ USD kia. Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TP.HCM, cũng khẳng định việc tỉ giá ngân hàng tăng sẽ kích thích DN xuất khẩu tốt hơn.